سازگاری با شرایط تغییر اقلیم در حوضه آبریز مارون

در سال های اخیر تغییراقلیم ناشی از افزایش دما، از جمله مسایل مهم زیست محیطی بوده است که اثرات قابل توجهی بر منابع آب شیرین گذاشته است. هدف از این تحقیق بررسی سازگاری منابع و مصارف آب موجود با تغییر در سطح و الگوی کشت و تحلیل نیازهای پایین دست سد مخزنی مارون تحت اثر تغییر اقلیم می باشد. به منظور بررسی اثر تغییر اقلیم بر بارش، دما و جریان ورودی به سد مارون در سه دوره ی (2021-2040)، (2041-2060) و  (2061-2080) از پنج مدل گردش عمومی جو MIROC-ESM، MPI-ESM-MR، HadGEM2-ES، EC-EARTH و GFDL-ESM2M ، تحت تاثیر چهار سناریو انتشار گاز گلخانه ای RCP2.6، RCP4.5، RCP6 و RCP8.5  استفاده شد. در مرحله نخست اثرات تغییر اقلیم بر میزان جریان ورودی به سد مارون با استفاده از مدل SWAT شبیه سازی شد. برای واسنجی و اعتبارسنجی SWAT از داده های جریان ماهانه اندازه گیری شده در ایستگاه ایدنک و ایستگاه تنگ تکاب استفاده شد. شاخص نش-ساتکلیف ایستگاه ایدنک در مرحله واسنجی 69/0 و اعتبارسنجی 65/0 و در ایستگاه تنگ تکاب بهبهان در مرحله واسنجی  67/0 و اعتبارسنجی 59/0 به دست آمد. برای شبیه سازی جریان در دوره های آینده، بارش و دمای هوا تحت چهار سناریو ذکر شده با استفاده از مدل LARS-WG ریزمقیاس گردید و با ورود داده های بارش و دمای ریزمقیاس شده به مدل SWAT، جریان ورودی به سد شبیه سازی شد. نتایج نشان داد که اگر چه میزان بارش در منطقه افزایش داشته اما افزایش دما در این حوضه اثر بیشتری در کاهش میزان جریان داشته است. جریان ورودی سد مارون در دوره حاضر و آینده به عنوان یکی از ورودی های مهم مدل MODSIM استفاده شدند. با جمع آوری سایر اطلاعات مورد نیاز، تخصیص آب به هر نیاز در هر دوره انجام شده و شاخص عملکردی اطمینان پذیری محاسبه شد. بر اساس نتایج حاصله، تغییر اقلیم بر تخصیص آب به نیازهای موجود اثرگذار بوده به گونه ای که میانگین تخصیص صورت گرفته به نیازها را حداقل 2% و حداکثر 6.25% نسبت به وضع موجود کاهش خواهد داد در این مقاله تلاش شده است با تغییر در الگوی کشت، سطح زیر کشت و شاخص اعتماد پذیری در وضع موجود را حفظ کرد. در این شرایط در دسته B3 به عنوان سخت ترین اثرگذاری شرایط تغییر اقلیم، می توان با کاهش 9% سطح کشت یونجه، 15% سطح کشت ذرت دانه ای پاییزه، 17% سطح کشت گندم، 5% سطح کشت سیب زمینی، و افزایش 9% سطح کشت جو و کنجد، 15% سطح کشت ذرت علوفه ای پاییزه، 17% سطح کشت گوجه فرنگی و 5% سطح کشت باقلا، شرایط فعلی را از نظر سطح زیر کشت و شاخص اعتمادپذیری حفظ کرد.