«درمان بیش از حد» در دندانپزشکی ایران؛ پژوهشی کیفی برای رسم نقشه مفهومی و تعیین مصادیق اصلی

درمان های بیش ازحد یا غیرضروری یکی از مهمترین جلوه های کاهش کارآیی در نظام سلامت به شمار می آیند که با تحمیل هزینه های غیرضروری به بیماران یا نظام سلامت می تواند آسیبهای فیزیکی و روانی را به دنبال داشته باشد. هدف از این مطالعه دستیابی به یک نقشه مفهومی در مورد درمان های غیرضروری و کشف و اولویت بندی مهمترین مصادیق درمان غیرضروری در دندانپزشکی امروز ایران است.

مطالعه حاضر پژوهشی کیفی بود که از طریق انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با 17 تن از اعضای هیات علمی دانشکده دندانپزشکی مشهد و برگزاری جلسه گروه اسمی (Nominal Group) انجام شد.

این مطالعه به فهرستی شامل 14 مصداق درمان غیرضروری در دندانپزشکی امروز ایران منتج شد که بر اساس نتایج گروه اسمی، درمان های حاصل از تشخیص افراطی (overdiagnosis)، درمان های ترمیمی یا روکش در موارد غیرضروری، و نگهداری دندان غیرقابل نگهداری(hopeless)  مهمترین موارد آن شمرده شدند.

برای اقدامات آموزشی و سیاستگذارانه اثربخش در مورد درمان بیش از حد دستیابی به فهم مشترکی از این مفهوم ضروری است. پیشنهاد می شود سه حیطه حداقل درمان های ضروری، سطح بهینه درمان و سطح آرمانی درمان از هم تفکیک شده و درمان های دندانپزشکی بیش از حد در قلمروهای بالاتر از سطح بهینه یا آرمانی درمانی مورد پژوهش و بحث قرار گیرد.