بررسی تطبیقی اشعار عاشورایی الهامی با عباسقلی یحیوی از بعد حماسی

حادثه عظیم عاشورا مملو از پایمردی ها و حماسه هایی است که امام حسین (ع) و اصحاب بزرگوار آن حضرت، قهرمان آن بودند؛ لذا این بعد (حماسه) از ابعاد آن حادثه جاوید، بیشتر از سایر ابعاد جلوه‎ کرده و از برجستگی ویژه ای برخوردار است. هدف از مقاله حاضر، تطبیق زمینه های حماسی- آیینی اشعار عاشورایی در آثار الهامی کرمانشاهی و عباسقلی یحیوی اردبیلی -دو شاعر شیعی پارسی گوی و ترکی سرای- است. فرضیه پژوهش این است که اشعار عاشورایی الهامی و یحیوی، متضمن افکار بلند حماسی، دینی و تعلیمی است که با روایت های خاص آن دو و با زبانی هنری و ادبی به زیور شعر آراسته شده است و به انعکاس ارزش های آیینی (دینی) و حماسی عاشورا از قبیل پایمردی، ایثار، نثار، مقاومت، مبارزه و ایستادگی در برابر بیدادگری های اشخاص و حکومت های ظالم، ستایش آزادگی و آزادی‎ خواهی، سازش‎ناپذیری در برابر ظلم، دعوت به مبارزه و پایداری در برابر بیدادگران و جهاد، شهادت و اندیشه‎های انقلابی تشیع در گستره ادب فارسی و ترکی پرداخته است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که دو شاعر عاشورایی در بسیاری از مسایل حماسی از قبیل وصف جزییات نبرد، مردانگی های امام حسین (ع) و یاران ایشان و ناجوانمردی های سپاه دشمن، ذکر خرق عادت و غیره دیدگاه مشترکی داشتند؛ الهامی از شاهنامه بیشتر از یحیوی استفاده کرده است و با انتخاب وزن و سبک شاهنامه، بر میزان تاثیر اشعار حماسی خود افزوده است؛ یحیوی نیز با انتخاب «مادر» به عنوان دعاکننده برای قهرمان خود جهت پیروزی بر دشمن، بر روح غنایی اشعار حماسی خود افزوده است.