بررسی سبکی و محتوایی نسخه خطی «نوادرالوقایع» اثر احمد دانش

«نوادرالوقایع» اثر «احمد دانش» (1890-1875) یکی از آثار مهم در زمینه معارف‌پروری است. دانش ازجمله شخصیتهای مهم تاجیکستان است وآثار وی تاثیر زیادی در معارف‌پروری این سرزمین داشته است. او ادیب، فیلسوف، منجم، معمار، نقاش و شاعر بوده و مدتی در دربار امرایی چون «نصرالله مغنیتی» حضور داشته است. وی سه مرتبه به روسیه سفر نموده و تجربه سفرهای او در آثارش بخصوص مهمترین اثرش «نوادرالوقایع» نمود پیدا کرده است.

این پژوهش براساس روش توصیفی تحلیلی انجام شده است.

در این کتاب نویسنده مسایلی چون حقوق پدر و مادر، مسایل خانوادگی، ازدواج، انتخاب شغل، سبک زندگی اسلامی، فلسفه، تصوف، نظام حکومتداری و لشکرداری را مطرح کرده است که بر فرهنگ مردمش تاثیر بسیاری داشته است.

زبان این کتاب در اغلب موارد، ساده و برای عموم قابل‌فهم بوده و از تکلف و تصنع به دور است. ازنظر ادبی آرایه هایی چون سجع، جناس، استشهاد به قرآن و حدیث در آن فراوان به کار رفته است. ازنظر فکری نیز مولف با تکیه بر عناصر مذهبی و دیدگاه های عرفان و تصوف، به بیان اعتقادات خود در باب روش زندگی اسلامی و تعامل با دیگران پرداخته و علاوه برآن مطالبی را نیز در باب زندگی آرمانی و مطلوب خود ارایه داده است.