حسین العطاس در باب دانش استعماری و دانش مستقل

دوره اصلی تفکر العطاس را دوران استعمار، به ویژه مالایای بریتانیا و هند شرقی هلند تشکیل می دهد. او به عنوان یک دانشجو در دانشگاه آمستردام در دهه 1950 میلادی، اولین مقاله خود را درباره مسیله استعمار نوشت و مسایل ایجادشده توسط استعمار را به سه دسته تقسیم کرد. دسته سوم که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد، مشکلات غیرمادی، یعنی جامعه شناسانه، روانشناختی و مسایل اخلاقی خلق شده توسط استعمار است که به نظر العطاس بیشتر صدمات استعمار از همین دسته به جوامع تحت استعمار رسیده و همین حوزه است که مانع رسیدن به راه حل برای بسیاری از مسایل اجتماعی شده است. در همین دوره بود که العطاس نقش بسیار مهمی برای نخبگان در توسعه قایل شد. به عقیده او نخبگان حاکم که تربیتشده دوران استعمار هستند دارای کمبود یک نظام فکری یکپارچه بودند و نتوانستند سنتزی میان میراث فرهنگی خود و تفکر غربی پیدا کنند. این مقاله نگرش و رویکرد استعمارزدایانه العطاس را از منظر نظری، روش شناسی و بسترهای موجود شرح می دهد.