موئلفه های دفاع غیرعامل در طراحی حریم مخازن ذخیره صنایع شیمیایی خطرزا

هر ساله حوادث غیرقابل جبران بسیار زیادی در سیستم های فرآیندی نظیر نفت، گاز و پتروشیمی بخاطر شرایط حاد عملیاتی و حجم بسیار زیاد مواد قابل اشتعال و انفجاری که دارند اتفاق می افتد. صنایع فرآیندی اغلب با مواد شیمیایی خطرزا و واحدهای عملیاتی تحت شرایط دما و فشار بالا نظیر خطوط انتقال، تاسیسات میعانی و راکتورها سروکار دارند. یکی از مهم ترین واحدهای این صنایع، مخازن ذخیره هستند که در تمامی مراحل صنایع فرآیندی قرار دارند. طبق بررسی ها و مطالعات انجام گرفته در این زمینه، راهکارهای متعددی برای حریم مخازن وجود دارد اما از منظر پدافند غیرعامل بررسی نشده اند. از این رو لازم دانستیم که مطالعه ای ویژه در خصوص ایجاد حریمی نسبتا امن برای این مخازن ذخیره اتخاذ گردد. هدف از انجام این مطالعه بررسی مویلفه های پدافند غیرعاملی در طراحی حریم مخازن ذخیره صنایع شیمیایی خطرزا است. روش انجام این پژوهش به لحاظ نوع، توسعه ای- کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی- پیمایشی می باشد که در آن، از طریق پرسش، مصاحبه و جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل عاملی (PCA) به پاسخ می رسد، از لحاظ نحوه جمع آوری داده ها، روش میدانی بوده که شامل جمع آوری داده های اولیه به روش هایی مثل مشاهده، پرسشنامه، مصاحبه و بررسی اسناد پروژه های ساخته شده می باشد. تجزیه و تحلیل عاملی با SPSS با میزان قطعیت بالا روشی برای کاهش ابعاد یک مسیله با متغیرهای زیاد در مدل سازی آماری است، به این ترتیب 4 حوزه  از 40 مویلفه اصلی، که بیشترین میزان تغییرپذیری را در مدل (بدون استفاده از متغیرهای اصلی) نشان می دهند، تعیین شد. که با نظر خبرگان این چهار حوزه  به نام های "حوزه پدافند غیرعامل" و "حوزه مدیریت بحران" و "حوزه فرآیندی" و حوزه بهداشت، ایمنی و امنیت محیطی" نام گذاری شدند. این عوامل را به عنوان متغیرهای پنهان می توان معرفی کرد که جنبه ای از ویژگی های غیرقابل اندازه گیری را مشخص می کنند. در گام بعدی برای شناسایی و رتبه بندی عوامل کلیدی موفقیت (CSF)، اقدام به رتبه بندی متغیرها در هر حوزه گردید. در پایان نیز به منظور کاربردی نمودن پژوهش به ارایه ملاحظات و راهکارهای پدافند غیرعاملی در حریم مخازن ذخیره صنایع شیمیایی خطرزا پرداخته شده است.