تاثیر خاکورزی و گلخرابی بر برخی ویژگی های فیزیکی خاک و عملکرد برنج در اراضی شالیزاری (مطالعه موردی: شهرستان قائمشهر)

خاکورزی و گلخرابی از عملیات مهم کشت غرقابی برنج می باشند. گلخرابی روشی مهم و معمول در آماده سازی بستر برای کشت نشای برنج در اراضی شالیزاری به شمار می‏آید که با روتیواتور صورت می گیرد. به منظور بررسی تغییرات پارامترهای فیزیکی و هیدرولیکی خاک آزمایشی بصورت کرت خرد شده و بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان قایمشهر انجام گرفت. در این پژوهش، شالیزار تحت دو تیمار اصلی، T1 (بدون خاکورزی) و T2 (با خاکورزی) و چهار تیمار فرعی عبور روتیواتور،  P1(یک بار)، P2 (دو بار)، P3 (سه بار) و P4 (چهار بار) قرار گرفت. سطوح مختلف گلخرابی روی زمین شالیزاری با بافت لوم اعمال و پارامترهای نفوذپذیری و هدایت هیدرولیکی، درصد رطوبت وزنی و جرم مخصوص ظاهری خشک خاک آن اندازه‏گیری شد. همچنین در پایان فصل کشت وزن هزاردانه برنج برای هر تیمار محاسبه شد. نتایج نشان داد که در هر دو پارامتر نفوذپذیری و هدایت هیدرولیکی تیمار‏های اصلی T2 دارای کمترین مقدار نفوذ و هدایت هیدرولیکی بود. همین‏طور در هر دو پارامتر با افزایش شدت گلخرابی، میزان نفوذ و هدایت هیدرولیکی به طور معنی‏داری کاهش یافت. با اعمال خاکورزی و افزایش شدت گلخرابی روند نزولی در جرم مخصوص ظاهری و افزایش محتوای آب خاک مشاهده شد. به طوری که، تیمار خاکورزی با گلخرابی زیاد حداکثر درصد رطوبت وزنی را داشت (67/28 %). روش‏های مختلف خاک‏ورزی تاثیری روی وزن هزار دانه برنج نشان نداند. در مقابل تیمارهای مختلف گلخرابی تاثیر بسزایی روی وزن هزار دانه برنج داشته و در تیمار گلخرابی زیاد بیشترین وزن هزار دانه برنج (38/28 گرم) مشاهده شد که نشان دهنده تاثیر مثبت سطوح بالای گلخرابی روی این پارامتر می باشد.  در نهایت می توان چنین نتیجه گرفت که اعمال خاکورزی و گلخرابی سبب کاهش اتلاف آب و درنتیجه افزایش بهره وری آب در کشت برنج می شود.