جایگاه و نقش دوستی در ایجاد جهان مطلوب اهورایی (مطالعه موردی: متون اوستایی و کتیبه‏ های هخامنشی)

بررسی آثار به جای مانده از متون باستانی ایران، نشان از اهمیت جایگاه دوستی در باورها و اندیشه‏های ایرانیان باستان دارد. بنابر تعالیم مطرح شده در این متون، رسیدن به جهان مطلوب اهورایی در گرو درک صحیح مفهوم دوستی در آموزه‎های زردشت است. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است وجوه گوناگون مفهوم دوستی را در متون به ‎جای ‎مانده از ایران باستان بررسی می‏کند و در پی پاسخ به این پرسش‎ است که انواع دوستی در متون اوستایی و کتیبه‎های هخامنشی چگونه نمود پیدا می‏کند. یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد درگاتها، نمودها و مراتب دوستی از رهگذر دوستی با زردشت و اتصاف به صفات اهورایی (شش امشاسپندان) بیان شده است. زردشت برای پیوستن به این جایگاه مراتبی را ارایه کرده است که بر اساس آن فرد زردشتی در هر مرحله متصف به نمودهای گوناگون دوستی شده و سرانجام به دوستی اهوره‎مزدا نایل می‏شود. در اوستای جدید، همگام با گسترش مصادیق آموزه‏ها، نمودهای دوستی افزایش یافته‏اند. ایزدان و فروهرهای نیکان از آن قبیل هستند که به جمع دوستان اهوره مزدا پیوسته‏اند و واسطه دستیابی به مقام دوستی با اهوره‎مزدا قرارگرفته‏اند. همچنین در توضیح مفهوم سرانجام کار جهان به نقش سوشیانت‏ها اشاره می‏شود؛ افرادی که دوستان اهوره‎مزدا هستند و سرنوشت نبرد بزرگ به دست ایشان رقم خواهد خورد. طرح مفهوم دوستی در کتیبه‏های هخامنشی، بر مبنای ایجاد پیوند دوستی با عوامل مزدایی بنا شده است. در این آثار پیامدهای دوستی با راستی‎ و دوستی با دروغ‏ و تاثیر این دو بر سرنوشت سرزمین بیان شده است.