مشروعیت جامعه شناختی جمهوری اسلامی ایران در چارچوب سیاست هویت

سیاست هویت، با محوریت غیریت سازی از غرب و ایالات متحده، یکی از مهمترین منابع جامعه شناختی مشروعیت در جمهوری اسلامی ایران است. این سیاست نه صرفا حاصل ابتکار سیاسی این نظام، بلکه محصول یک روند تاریخی است که با مشروعیت زدایی از رژیم پهلوی آغاز شد و با تاسیس نظام جمهوری اسلامی تداوم یافت. در این مقاله، زمینه تاریخی شکل گیری سیاست هویت مبتنی بر تضاد با غرب مورد واکاوی قرار گرفته و این پرسش مطرح می شود که مشروعیت سیاسی در جمهوری اسلامی چگونه با آن بستر تاریخی پیوند خورده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در چارچوب سیاست هویت، نظام اسلامی علایق ایدیولوژیک خود را با تجربه تاریخی جامعه ایران در ارتباط با مداخلات آمرانه خارجی پیوند زده و سیاستی مشروعیت بخش آفریده که فراتر از دلایل فقهی، فلسفی و حقوقی، قابلیت جذب طیف های وسیعی از جامعه را داشته است. این نتیجه، نافی برخی نظرات درباره مشروعیت سازی یک سویه از جانب نظام های آرمان گرای ایدیولوژیک است. پژوهش با رویکرد کیفی و تاریخی، به روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از مدل تحلیلی دیوید بیتام در موضوع مشروعیت سیاسی، انجام گرفته است.