اصلاحات ارضی پهلوی دوم و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی آن (1340 - 1357ش)

پژوهش حاضر، با تدقیق وقایع و شواهد تاریخی به علت شناسی اصلاحات ارضی و پیامد اجتماعی - اقتصادی آن پرداخته است. مسیله اصلی؛ شناسایی و تبیین پیامدهای اجتماعی و اقتصادی ناشی از اصلاحات ارضی است که با روش توصیفی - تحلیلی انجام خواهد شد. پرسش این است؛ ماهیت اصلاحات ارضی چه بود و پیامدهای اجتماعی - اقتصادی آن کدامند؟ فرضیه اصلی نیز ناظر به این گزاره است، اصلاحات ارضی درون زا نبود، کشاورزان بعد از اصلاحات ارضی، انتظام اجتماعی (همبستگی) و استقلال اقتصادی (خودکفایی) خود را از دست دادند. یافته ها نشان داد که اصلاحات امر درونی نبود و با فشار دولت و مداخله خارجی انجام ‏شد. اصلاحات ارضی تبعات زیادی برجای گذاشت، فقدان کارکرد هنجارها، موجب چند پارگی جامعه شد. کشاورزان در قلمرو اجتماعی و اقتصادی دچار سرگردانی شده بودند. رهایی جامعه روستایی از همبستگی و مسیله ‏دار کردن اقتصاد خودکفا، کشاورزان را با بحران‏های عدیده مواجه ساخته بود. بحران اجتماعی و فقر اقتصادی از اهم آنها بود.