ارزیابی پتانسیل حرکتی گسل های جنبای ناحیه پردیس (در گستره شمال باختر نیکنام ده تا جنوب خاور چنارک، پهنه ساختاری جنوب البرز مرکزی - شمال ایران)

در این مقاله به بررسی فعالیت پتانسیل حرکت گسل های فعال در گستره مورد پژوهش (ناحیه پردیس)، پهنه جنوب شرقی البرز مرکزی پرداخته شده است که یکی از پویاترین پهنه های لرزه زمین ساختی ایران است. از مهم ترین گسل های جنبا در ناحیه مورد مطالعه، می توان به گسل مشا، تلو پایین، لتیان، سرخه حصار، ایوانکی، قصر فیروزه، کوثر، نیاوران و قبله اشاره کرد. در این بررسی، یک مدل نظری برای ارزیابی پتانسیل حرکتی گسل (Fault Movement Potential) یا FMP بر اساس رابطه بین ویژگی های هندسی گسل و میدان تنش تکتونیکی ناحیه ای پیشنهاد شده است. ارزیابی پتانسیل حرکتی گسل های فعال ناحیه پردیس در گستره شمال باختر نیکنام ده تا جنوب خاور چنارک، پهنه ساختاری جنوب البرز مرکزی هدف اصلی این بررسی می باشد. و در این راستا داده های ساختاری، به منظور دستیابی به موقعیت محور های اصلی تنش، در پهنه وسیعی از ناحیه مورد مطالعه برداشت گردید که از معادلات این الگو در نه ایستگاه منطقه مذکور استفاده شد. در نهایت با استفاده از روش وارون سازی، تنش اصلی بیشینه در هر مقطع به طور جداگانه به دست آمد و در معادلات جاگذاری شد. طبق محاسبات پتانسیل حرکتی گسل در هر مقطع از گسل های ناحیه مشخص گردید که گسل های مشا، لتیان و نیاوران بیشترین پتانسیل حرکتی در مقایسه با دیگر قطعات گسلی است. نتایج محاسبه پتانسیل حرکت گسل ها در هر قطعه، تطابق خوبی را با فراوانی زمین لرزه های رخ داده نمایان می سازد، به طوری که بخش خاوری ناحیه مورد مطالعه دارای نرخ لرزه خیزی بیشتری نسبت به دیگر بخش های آن می باشد. با توجه به محاسبه مقادیر پتانسیل حرکتی گسل های ناحیه، مشخص گردید، بخش خاوری ناحیه (حدفاصل گسل مشا تا گسل نیاوران) بیشترین میزان احتمال لغزش در آینده دارا خواهد بود. بخش جنوبی گسل نیاوران با بیشترین میزان پتانسیل حرکتی گسل همراه است و ساختارهای تکتونیکی نواحی آن به عنوان جوان ترین فعالیت های نیوتکتونیکی در ناحیه معرفی می گردد.