بازیابی مفاهیم نمادین آینه در فرهنگ عامه ایران

آینه، ابزاری است که به محض ابداع در جوامع بشری صاحب جایگاه ویژه شد. بازتابندگی نور و تصویر، مهم-ترین خاصیتی است که آینه با آن شناخته میشود. در این میان، نمود چنین ویژگی هایی سببساز تعاطی مفاهیم گسترده با آیینه و آیینه گی شد و گرهخوردگی این مباحث با فرهنگ ایرانی، معانی نمادین متعددی را برای آینه شکل داد. هدف این پژوهش، واکاوی معنای استعاری آینه در فرهنگ عامه ایران است. بدینقیاس پرسش آن است: »معنا و مفهوم آینه در فرهنگ عامه ایرانی چگونه به بروز و ظهور میرسد؟« نتیجه به شیوه توصیفی-تحلیلی و با جستجو در اسناد کتابخانه ای نشان داد؛ بازتاب اعتقادات و باورهای عامیانه در مورد آینه، در دیوان شاعران بزرگ ایرانی به کرات مشاهده میشود؛ این امر گواه بر توجه آنان به آینه و ویژگیهای نمادین آن برای استفاده در مضامین شعری برای تاثیر بر مخاطب است. آینه در ایران در مراسم متنوع از شادی و عزا صاحب معنی است. اینه در صور مختلف بهکار میآید و علاوه بر فرهنگ و ادبیات عامه، در هنر و معماری این سرزمین نیز نقشآفرین میشود و علاوه بر استفاده های کاربردی، مفاهیم بسیاری را در بر می گیرد و برای بیننده، حالت مقدس را در ارتباط با عالم والا و نور تداعی میکند.