مدلسازی و مقایسه بهینه یابی های تکاملی فازی و غیرفازی چند هدفه سبد سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران

انتخاب و تشکیل سبد سهام بهینه، یکی از مهمترین مسایل در حوزه تحقیقات مالی است که موجب می شود ترکیب بهینه ای از دارایی ها را انتخاب شود تا با توجه به محدودیت ها، بیشینه مطلوبیت برای سرمایه گذار ایجاد شود. با توجه به آن که بازده اوراق بهادار در دنیای واقعی معمولا مبهم و نادقیق است، یکی از مهمترین چالش های سرمایه گذاری، عدم اطمینان نسبت به آینده و پیامدهای آن ها می باشد. بر این اساس، در این مقاله، با استفاده از گشتاورهای مراتب بالا و تیوری فرامدرن پرتفوی، و با استفاده از منطق فازی و بهینه یابی تکاملی چندهدفه، مساله انتخاب و بهینه یابی پرتفوهای اوراق بهادار با اهداف مختلف مدلسازی، حل و مقایسه گردیده است. مدل های طراحی شده هم طبیعت مساله انتخاب پرتفو را در نظر گرفته و هم ملاحظات مدنظر سهامدار را در انتخاب پرتفو دخیل نموده است. کیفیت عدم اطمینان بازده آتی پرتفوی داده شده با استفاده از اعداد LR فازی تخمین زده شده در حالیکه گشتاورهای بازدهی آن با استفاده از تیوری امکانی سنجیده شده است. مهمترین هدف این مقاله حل مساله و مقایسه مدل های انتخاب پرتفوی به صورت بهینه سازی همزمان دو، سه و چهار هدفه است. برای این هدف، از الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب (NSGA-II) استفاده شده و عملگرهای جهش و تقاطع به طور اختصاصی برای تولید راه حل های ممکن محدودیت کاردینالیتی مساله طراحی شده است. در نهایت عملکرد مدل ها در صورت استفاده از منطق فازی و عدم استفاده از آن مقایسه شده است و مشخص گردیده است که استفاده از منطق فازی و تیوری امکانی، باعث تشکیل پرتفوهای با عملکرد بالاتر و مطلوببیت بیشتر می گردد.