بررسی میزان شیوع چاقی، چاقی شکمی و رابطه آن با الگوی مصرف غذایی در نوجوانان پسر دبیرستانی شهر تبریز

با توجه به گزارش های مبنی بر شیوع بالای بیماری های قلبی - عروقی و عوامل خطرساز آن، چاقی و چاقی شکمی در جامعه شهری ایران، این مطالعه با هدف بررسی میزان شیوع چاقی و چاقی شکمی و ارتباط آن با الگوی مصرف غذایی در پسران نوجوان تبریزی صورت گرفت.
در این مطالعه 341 نفر نوجوان 16-14 ساله به روش نمونه گیری خوشه ایو به صورت تصادفی از دبیرستانهای پسرانه تبریز انتخاب شدند. اندازه گیری های تن سنجی شامل وزن، قد، دور کمر، دور باسن انجام شد. نمایه توده بدن بر اساس صدکهای پیشنهادی معیار ≥85 NHANES I و صدک 15> به ترتیب به عنوان افزایش وزن / چاقی و کم وزنی در نظر گرفته شد. نسبت دور کمر به دور باسن(WHR) بالاتر از صدک 85 به عنوان چاقی شکمی تلقی گردید. اطلاعات مربوط به الگوی مصرف غذایی با تکمیل2 یادآمد 24ساعت و بسامد غذایی بصورت مصاحبه حضوری جمع آوری گردید. کم گزارش دهی انرژی دریافتی مورد ارزیابی قرار گرفت.
میانگین وزن نمونه ها بالاتر از صدک پنجاهمNCHS، ولی میانگین قد نمونه ها منطبق بر صدک پنجاهم NCHS، بود. میانگین وزن، قد، دور کمر، دور باسن نمونه ها با افزایش سن بالا رفت. بر اساس معیار%12 NHANES I نمونه ها کم وزن و 20% آنان دارای اضافه وزن/چاق بودند و 16% چاقی شکمی ارزیابی شدند. بسامد مصرف تنقلات و میوه ها در هفته در نمونه های اضافه وزن/چاق به ترتیب بیشتر و کمتر از سایر گروه های غذایی بود. میانگین دریافت انرژی (738±3154 در برابر 2072±482 کیلوکالری در روز)، انرژی حاصل از چربی (7±31 در برابر 3±17 درصد) و چربی اشباع شده (4±14 در برابر1±7 گرم در روز) در گروه اضافه وزن/چاق به طرز معنی داری بیشتر از گروه کم وزن (p<0.05) بود. پسران دارای اضافه وزن/چاق وعده صبحانه را نیز به میزان بیشتری حذف کرده بودند BMI. (p<0.05) با انرژی (p<0.05 و r=0.2) و چربی (p=0.01 و r=0.25) دریافتی همبستگی مثبت و با فیبر دریافتی (p<0.05 و r=-0.02) همبستگی منفی نشان داد. از میان مواد مغذی تنها کربوهیدرات با WHR رابطه مثبت معنی دار داشت (p=0.04 و r=0.2) با افزایش BMI میزان کم گزارش دهی در افراد چاق بالاتر رفت.
شیوع نسبتا بالای اضافه وزن/چاقی در نمونه های مورد بررسی و دریافت بیشتر انرژی، چربی و تنقلات در نوجوانان دارای اضافه وزن/چاق لزوم آموزش این گروه سنی را در مورد عوارض چاقی و راه های پیشگیری و درمان آن گوشزد می کند.