تاملی در باب اخلاق پزشکی در تمدن اسلام و ایران (بخش دوم: انتقال طب و اخلاق از دوران باستان به تمدن اسلامی)

اخلاق پزشکی میراثی ماندگار و ریشه‏ دار و بن‏مایه ‏های آن برخوردار از تمامی معارف بشری و تعالیم انبیاء الهی و سیره حکیمان و طبیبان، در قدمتی به درازای طول تاریخ بشری است. هدف مطالعه، پردازش تطورات تاریخی اخلاق پزشکی و برگرفتن درس های آموزنده از آنها است. این مطالعه مروری و با مراجعه به گزیده ای از نوشته ‏جات معتبر و مرتبط انجام شد. تحلیل یافته‏ ها، برقراری انسجام و هماهنگی بین آنها، استنباط مفاهیم اخلاقی و شفاف سازی موارد ابهام، با رویکرد تاریخ نگاری تحلیلی انجام شده است. محدودیت شدید منابع از مولفه های تاثیرگذار بر هر نوع مطالعه در تاریخ طب باستان است. در موضوع مطالعه، دو دوره زمانی «باستان تا قبل از ظهور زرتشت و نگاشت اوستا» و «ظهور و افول ساسانیان تا ظهور اسلام» بررسی شده است. در عمل یافته‏ ها و شواهد موردنظر از دوران باستان تا دوره تاسیس دانشگاه جندی‏ شاپور، شامل دوران فعالیت این نهاد بزرگ تمدنی تا دوره قبل از ظهور اسلام، مرور و نکات برجسته مرتبط با ارزش ها و تحولات اخلاقی، احصا و به ترتیب دوره های تاریخی تنظیم و ارایه شده است. اخلاق در قلب حرفه مقدس طب و همزاد و همراه آن، دانشی دیرین و کهن، در طول زمان ساری و جاری و به منزله روح در کالبد زمان، همواره حیات بخش و تا امروز هم‏چنان زنده و پویا و نقش‏ آفرین است.