چارچوبی برای کلیدی ترین شایستگی های یادگیری آینده

آموزش و یادگیری شایستگی محور بر توانمندسازی دانش، ارزش ، توانایی و نگرش های بایسته فراگیران برای پرداختن به مسایل و موضوع های پیچیده ای که در زندگی شخصی و حرفه ای آینده خود با آنها روبرو خواهند شد، پافشاری دارد. از این رو، هدف این پژوهش، پیشنهاد چارچوبی برای پرورش شایستگی ها و توانمندی های کلیدی مورد نیاز فراگیران در نظام های آموزشی بوده است.

این پژوهش از دیدگاه هدف، پژوهشی کاربردی است؛ و از دیدگاه چگونگی گردآوری داده ها، در گروه «پژوهش کیفی» طبقه بندی می شود؛ به این صورت که با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 26 نفر از اندیشه پرداران دانشگاهی، که به روش نمونه گیری هدفمند به روش زنجیره ای انتخاب شده بودند و نیز با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، کلیدی ترین شایستگی ها و توانمندی های شناختی، رفتاری و اجتماعی فراگیران شناسایی شد و چارچوب مفهومی شایستگی های یادگیری آینده اندیشانه به تصویر کشیده شد. برای اعتباربخشی یافته های کیفی، از راهبردهای: بازبینی مشارکت کنندگان و بازبینی همکاران استفاده شده است.

برپایه بازکاوی داده های مصاحبه های نیمه ساختاریافته، در مجموع شانزده زیرمقوله و دو مقوله اصلی بسان اصلی ترین شایستگی های شناختی، رفتاری و اجتماعی مورد نیاز فراگیران شناسایی شد. به بیانی دیگر، در مجموع شش زیرمقوله- حل مسیله، اندیشه ورزی نقادانه، آفرینشگری، خودشناسی، بازاندیشی انتقادی، خوداصلاحی- بسان شایستگی های شناختی و فراشناختی و ده زیرمقوله- کار گروهی، همدلی، کنجکاوی، مهارت های ارتباطی و بین فرهنگی، خودباوری، نرمش پذیری، مسیولیت پذیری فردی و اجتماعی، تصمیم گیری مشارکتی، انتقادپذیری، اخلاق مداری- بسان شایستگی های رفتاری و اجتماعی مورد نیاز فراگیران شناسایی شد.. بر پایه یافته های پژوهش، نیاز است نسل کنونی و آینده به شایستگی های کلیدی دست یابند تا بتوانند در جهان آشوبناک، شتابان و ناپایدار کنونی، به زندگی خویش سامان دهند. از این رو، سرمایه گذاری در سرمایه انسانی (آموزش)، برای توسعه شایستگی های کلیدی شناختی، رفتاری و اجتماعی، افزون بر شایستگی های پایه پیشنهاد می شود.