کتاب الطبقات الکبیر ابن سعد، منبعی برای نهج البلاغه

گردآورنده نهج البلاغه، شریف رضی(د 406ه‍)، به ندرت از منابع خود یاد کرده است. کوشش های چند تن از محققان معاصر، به شناسایی برخی از منابع نهج البلاغه منجر شده است. نامه هفتادوهفتم یکی از عبارات مشهور و توصیه امام علی(ع) به ابن عباس هنگام اعزام او برای گفتگو با خوارج است که بسیار مورد استناد قرار می گیرد. در منبع شناسی نهج البلاغه تاکنون برای این متن تنها به برخی از منابع اشاره شده که بعد از سیدرضی تالیف شده است. مطالعه حاضر ضمن معرفی منابع دیگر، نخست به این پرسش می پردازد که منبع سیوطی (د 911 ه‍) برای این متن در آثارش چه بوده و چرا برخی از محققان را به چالش کشانده است؟ در ادامه نشان می دهد که کتاب الطبقات الکبیر اثر ابن سعد (د 230ه‍) به احتمال زیاد منبع مستقیم یا با واسطه سید رضی بوده است. همچنین ضمن بررسی چاپ های موجود کتاب و نواقص آن، مشخص می شود که نسخه های خطی بخشی از کتاب تاکنون ناشناخته بوده و چون در سال های اخیر شناسایی، تصحیح و منتشر شده، این بخش در دسترس محققان پیشین نبوده و مورد غفلت واقع شده است. با توجه به این که درباره انتساب این متن به امیرالمومنین علیه السلام تردیدهایی مطرح است، این مقاله با معرفی منبع نامه 77 راه را برای بررسی بیشتر این مساله هموار کرده است.