بررسی روند عادی سازی روابط اعراب و اسرائیل (2011 2020)

به دنبال فروپاشی امپراتوری عثمانی و تاسیس اسراییل، بحران منطقه ای خاورمیانه به اوج خود رسید و مناقشه عربی-اسراییل به یکی از مسایل اصلی خاورمیانه تبدیل شد. با این حال، برخی کشورهای عربی تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون ناسیونالیسم عربی، بحران های داخلی و منطقه ای، توازن قوا در منطقه، مسایل هویتی، وقوع انقلاب اسلامی ایران، شکل گیری ناآرامی های عربی از سال 2011 و در نهایت توافق هسته ای ایران با کشورهای 1+5 موسوم به برجام، همواره مواضع مختلفی مقابل اسراییل داشته اند که نشیت گرفته از منافع ملی آن هاست. با توجه به مناقشه بنیادینی که از زمان تشکیل اسراییل در سال 1948 میان اعراب و اسراییل وجود داشته است، عادی سازی روابط آن ها، از همان پیمان صلح مصر و اسراییل در سال 1978، اهمیت یافته است. این مسیله زمانی مورد توجه بیشتر قرار گرفت که تنها طی چند ماه عربستان سعودی، امارات، بحرین، سودان و مراکش اقدام به عادی سازی روابط با اسراییل کردند. سوال اصلی این است که «چرا اسراییل و کشورهای عربی، به رغم اختلافات، به عادی سازی روابط پرداخته اند؟» در این پژوهش از روش تحلیلی-تبیینی برای پاسخ گویی به این سوال و از منابع کتابخانه ای نیز برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد این دولت ها با توجه به وجود تهدید مشترک و منافع مشترک به عادی سازی روابط روی آورده اند؛ در واقع این اقدام آن ها ذیل نظریه نوواقع گرایی تبیین می شود. این دولت ها تحت تاثیر مجموعه ای از عوامل داخلی، منطقه ای، بین المللی با محوریت منافع ملی و همچنین تلاش دونالد ترامپ در راستای طرح به اصطلاح «صلح خاورمیانه» اقدام به عادی سازی روابط با یکدیگر کرده اند و به منظور تامین بهتر منافع ملی خود به سمت همکاری پیش رفته اند.