تحلیل نظریه آخوند خراسانی در إجزا اصول عملیه

تا قبل از آخوند اصولیان در اصول عملیه نیز مانند امارات قایل به عدم اجزاء بودند و برخی اصولیان معاصر مانند مرحوم نایینی و خویی نیز، از آخوند انتقاد کرده اند. از این منظر، حکومت ادله اصول عملیه حداکثر، حکومت ظاهری و تمام کارکردش نیز معطوف و مشروط به شک در حکم واقعی است. با کشف حکم واقعی مجالی برای حکومت تصور نمی‎شود تا سخن از اجزاء، معنا داشته باشد. این گفت‎وگو ادامه دارد و برخی از آخوند دفاع کرده است و این که درک درست از قضیه منوط به تحلیل دقیق از روابط بین ادله است. منتقدان آخوند گمان کرده‎اند ایشان از حکومت ادله اصول عملیه بر احکام واقعی طهارت و نجاست، سخن گفته است در حال که ایشان از حکومت ادله بر آثار طهارت و نجاست، سخن می‎گوید. حکومت در این سطح جز آن که به اجزاء ماتی‎به از ماموربه واقعی منجر گردد، نتیجه‎ای دیگر ندارد.