بررسی اثربخشی معنویت درمانی بر کیفیت خواب، تاب آوری و اضطراب مرگ سالمندان

 تعدد و تنوع استرس هایی که افراد در دوران سالمندی با آن روبه رو می شوند، توجه به مقوله سلامت روان و به خصوص تاب آوری را در دوره سالمندی، به ضرورت تبدیل کرده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی معنویت درمانی بر کیفیت خواب، تاب آوری و اضطراب مرگ سالمندان بود.

 روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری دوماهه همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی سالمندان مقیم در خانه سالمندان شهر شیراز در سال 1398 تشکیل دادند. افراد نمونه در این پژوهش سی نفر از جامعه مذکور بودند که با روش نمونه گیری داوطلبانه به صورت دردسترس انتخاب شدند و به شیوه تصادفی سازی ساده در دو گروه معنویت درمانی (15=n) و گواه (15=n) قرار گرفتند. داده ها با استفاده از مقیاس تاب آوری کانر-دیویدسون (کانر و دیویدسون، 2003)، مقیاس اضطراب مرگ کالت-لستر (کالت و لستر، 1969) و پرسش نامه کیفیت خواب پیتزبورگ (بویس و همکاران، 1989) جمع آوری شد. تحلیل داده ها ازطریق روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر صورت گرفت. تحلیل های آماری مذکور با بهره گیری از نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد. سطح معناداری آزمون ها 0٫05 بود.

 نتایج نشان داد، اثر گروه بر متغیرهای کیفیت خواب (0٫001=p)، تاب آوری (0٫001=p) و اضطراب مرگ (0٫001>p) معنادار بود. در گروه آزمایش، نمرات متغیرهای کیفیت خواب، تاب آوری و اضطراب مرگ، در مراحل پس آزمون و پیگیری درمقایسه با مرحله پیش آزمون تفاوت معنادار داشت (0٫05>p)؛ اما تفاوت معناداری در نمرات متغیرهای مذکور بین مراحل پس آزمون و پیگیری مشاهده نشد که حاکی از تداوم اثربخشی مداخله در مرحله پیگیری بود (0٫05<p). در گروه گواه نیز در نمرات متغیرهای مذکور تفاوت معناداری بین مراحل پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری و بین مراحل پس آزمون و پیگیری مشاهده نشد.

 براساس یافته های این پژوهش می توان از معنویت درمانی گروهی درجهت بهبود کیفیت خواب، تاب آوری و اضطراب مرگ سالمندان استفاده کرد؛ بنابراین معنویت درمانی گروهی می تواند به عنوان یکی از روش های درمانی یا آموزشی درجهت بهبود وضعیت روان شناختی سالمندان به کار رود.