ارزیابی روش های مکانیزه و سنتی برداشت کنجد در شمال استان خوزستان

برداشت کنجد به دلیل استفاده از ارقام شکوفا و ریزش بسیار زیاد در برداشت مستقیم و مکانیزه، عمدتا به صورت دستی انجام می شود. در سالهای اخیر معرفی ارقام ناشکوفا امکان برداشت مکانیزه کنجد را فراهم کرده است. در این مطالعه روش سنتی (ارقام شکوفا) و مکانیزه (ارقام ناشکوفا) برداشت کنجد از نظر میزان تلفات دانه، هزینه، انرژی مصرفی و زمان مورد نیاز برای برداشت بررسی گردید. داده های برداشت سنتی از کشاورزان شهرستان دزفول، شوش و اندیمشک و داده های برداشت مکانیزه از کشت و صنعت شهید رجایی دزفول جمعآوری شد. در برداشت مکانیزه، میزان تلفات کمباین در سه مقدار کشت بذر 5، 10 و 12 کیلوگرم در هکتار و سه سرعت پیشروی کمباین 5/1، 2 و 5/2 کیلومتر در ساعت اندازه گیری شد. میانگین تلفات دماغه 83/4 درصد به دست آمد که بیش از 94 درصد آن مربوط به افت دماغه کمباین بود. یافته ها نشان داد با افزایش تراکم بوته میزان افت کمباین به شدت کاهش می یابد. میانگین نیروی انسانی در برداشت یک هکتار کنجد ناشکوفا 315 نفر- ساعت به دست آمد که 98 برابر روش مکانیزه بود. میانگین هزینه برداشت هر هکتار کنجد بر اساس سال 1399 در روش سنتی و مکانیزه به ترتیب 4/49 و 7/2 میلیون ریال محاسبه شد. میانگین کل انرژی مصرفی برداشت هر هکتار کنجد در روش سنتی و مکانیزه به ترتیب 2088 و 1510 مگاژول به دست آمد که انرژی انسانی در روش سنتی بخش عمده آن بود. نتایج نشان داد استفاده از ارقام ناشکوفا و برداشت مکانیزه امکان توسعه کشت کنجد را فراهم می کند.