زمین‏ شناسی، کانه‏ زایی و زمین شیمی ماده معدنی و توده‏ های آذرین درونی محدوده شمال بهاریه، خاور کاشمر، شمال‏ خاوری ایران

محدوده اکتشافی شمال بهاریه در بخش مرکزی پهنه ماگمایی خواف- کاشمر- بردسکن (KKBMB) و خاور شهرستان کاشمر در استان خراسان رضوی است. این محدوده شامل رخنمون‏ هایی از‏ واحدهای آذرآواری و آتشفشانی است که توده‏ های ژرف (سینوگرانیت، گرانودیوریت) و نیمه‏ ژرف (مونزودیوریت، کوارتز مونزونیت و دیوریت پورفیری) در آنها نفوذ کرده اند. توده‏ های آذرین درونی در عنصرهای LREE (عنصرهای خاکی کمیاب سبک) و LILE (عنصرهای لیتوفیل بزرگ یون) مانند K و Ba غنی‏ شدگی و در عنصرهای HREE (عنصرهای خاکی کمیاب سنگین) و HFSE (عنصرهای با شدت میدان بالا) مانند Nb و Ti تهی شدگی نشان می‏ دهند. این ویژگی از ‏ ویژگی‏ های ماگماهای پدیدآمده در پهنه فرورانش است. ناهنجاری اندک منفی Eu (89/0- 66/0=Eu/Eu*) نشان دهنده حضور پلاژیوکلاز در خاستگاه سنگ است. تهی شدگی از Nb نشان دهنده آلایش اندک ماگما با پوسته قاره‏ ای است. خاستگاه ماگمای سازنده این توده‏ ها، ذوب بخشی درجه پایین اسپینل لرزولیت گوشته دگرنهاد در ژرفای نزدیک به 65 کیلومتری است. کانه‏ زایی به صورت رگه- رگچه‏ ای با روند شمال باختری- جنوب خاوری و شمال خاوری- جنوب باختری در راستای گسل‏ ها رخ داده است. دگرسانی‏ های پروپیلیتیک، سیلیسی، سریسیتی و آرژیلیک در محدوده گسترش دارد؛ به گونه ای که پهنه های پروپیلیتیک و سیلیسی به صورت هاله‏ ای در حاشیه رگه- رگچه‏ ها دیده می شوند. کانه‏ های هیپوژن شامل پیریت، کالکوپیریت و اسپکیولاریت هستند و کالکوسیت، مالاکیت، آزوریت، گوتیت و اکسیدهای آهن از شمار کانی‏ های سوپرژن هستند. دو نوع رگه- رگچه را می توان در این محدوده شناسایی کرد: (1) کوارتز+کالکوپیریت+اسپکیولاریت؛ (2) رگه- رگچه‏ های غنی از اسپکیولاریت. مقدارهای فراوانی از عنصرهای مس (بیشینه 2 درصدحجمی)، سرب (بیشینه 61/0 درصدحجمی) و روی (بیشینه 2/0 درصدحجمی) در رگه- رگچه‏ های با کوارتز+کالکوپیریت+اسپکیولاریت یافت می شود. محدوده شمال بهاریه بر پایه شواهدی مانند کنترل ساختاری سامانه کانه‏ زایی، نوع دگرسانی‏ ها، ترکیب کانی‏ شناسی ماده معدنی، شکل کانه‏ زایی و ناهنجاری‏ زمین شیمیایی احتمالا همانند کانسارهای تیپ IOCG است.