بررسی و تبیین نحوه مشارکت عمومی در فرایند خط مشی گذاری (مطالعه موردی: کشور سوئیس)

در سال های اخیر با گسترش انقلابی فناوری اطلاعات و ارتباطات، مشارکت مستقیم مردم در خط مشی گذاری عمومی از اهمیت بالایی برخوردار شده است. در ایران نیز این موضوع مورد توجه خط مشی گذاران قرار گرفته است. با این حال در زمینه مشارکت عمومی در خط مشی گذاری ممکن است سوالاتی وجود داشته باشد و در این مسیر، استفاده از تجربیات بین-المللی بسیار کمک کننده خواهد بود. برای این منظور، سوییس به عنوان کشوری که تجربه دیرینه در زمینه مشارکت مستقیم دارد مورد مطالعه قرار گرفت.

روش شناسی: 

روش پژوهش مطالعه موردی است و در طراحی پژوهش گام های زیر در نظر گرفته شد: 1) انتخاب مورد مطالعه، 2) دسترسی به محیط مطالعه، 3) جمع آوری نظام یافته داده ها، 4) مدیریت گردآوری داده ها، 5) تحلیل داده ها و 6) ترک میدان مورد مطالعه.

مطالعه کشور سوییس نشان داد، مشارکت مستقیم فرایندی پایین به بالا است. مهمترین کاستی مشارکت مستقیم، مشارکت نابرابر طبقات اجتماعی است و برای اجتناب از آن بایستی رویه های دموکراسی مستقیم ساده باشد. در سوییس از دو سازوکار ابتکارات مردمی و رفراندوم استفاده می شود. بیشترین تمرکز مشارکت مستقیم در مرحله تدوین خط مشی های عمومی است. مشارکت مستقیم در هر سه سطح ملی، کانتونی و محلی و راجع به تمامی موضوعات استفاده می شود. آنچه مشارکت مستقیم را معنادار کرده است، ابزارهای دموکراسی است. و در نهایت، سازوکار مشارکتی مورد استفاده و مرحله خط مشی تعیین کننده تعادل بین دیدگاه عامه و دیدگاه نخبگان است.

فرهنگ سیاسی مشارکت مستقیم یک فرایند یادگیری جمعی است که برای توسعه نیاز به زمان دارد و همچنین امکان هایی برای اصلاح خطاها.