بررسی شاخص های جریان زیست محیطی و مدل اکوهیدرولیکی PHABSIM در برآورد محدوده جریان رهاسازی بهینه اکولوژیکی از مخزن سد لتیان

در مدیریت و برنامه ریزی منابع آب و مدیریت اکوسیستمی رودخانه های تنظیم شده، تاثیر جنبه های مختلف رژیم طبیعی جریان رودخانه در تعیین نیاز جریان مطلوب اکولوژیکی در چارچوب پروژه های سد و نیروگاه برق آبی، باید در نظر گرفته شود. تعیین جریان زیستمحیطی یکی از روش های موثر است که میتواند پتانسیل مناسبی را برای کاهش تاثیرات منفی تنظیم رودخانه و محافظت زیستگاه، ایجاد کند. در این مطالعه، از سه روش مبتنی بر هیدرولوژی، روش تنانت، کمبود جریان اکولوژیکی و روش تغییرپذیری شاخصهای هیدرولوژیکی برای ارزیابی جریان زیستمحیطی و از مدل اکوهیدرولیکی PHABSIM برای به دست آوردن مطلوبیت زیستگاه و رژیم جریان اکولوژیکی در پایین دست سد لتیان، استفاده شد. بر اساس نتایج، جریان زیست محیطی با ترکیب روش های هیدرولوژیکی و شبیه سازی زیستگاه در محدوده 55/18-5/2 مترمکعب بر ثانیه به عنوان میزان جریان رهاسازی مورد نیاز که باعث پایداری گونه های ماهی و زیستگاه رودخانه جاجرود می شوند، محاسبه شدند. همچنین ماه های کم جریان در مقایسه با ماه های پرآبی جریان (اسفند تا خرداد)، نیاز به درنظر گرفتن نسبت بیشتری از متوسط جریان ماهانه نسبت به میانگین جریان سالانه (در محدوده 36-13 درصد) به عنوان حداقل جریان مورد نیاز زیست محیطی، دارند. در نهایت این نتیجه به دست آمد که دبی جاری رودخانه جاجرود کمتر از نیاز آبی اکولوژیکی برآورد شده است که نشان میدهد میزان دبی آب مناسب برای گونه های آبزی را فراهم نمی کند. از سوی دیگر، مقدار کلی تغییرات رژیم هیدرولوژیکی رودخانه جاجرود 80/26 درصد، محاسبه و همچنین مقدار متوسط جریان ماهانه و جریان حداکثر به ترتیب 73 و 82 درصد در مقایسه با قبل از احداث سد لتیان، کاهش یافته است.