افتراق پذیری بازشناسی و سوگیری پاسخ در تست یادگیری کلامی شیراز میان سالمندان با اختلال شناختی خفیف، بیماری آلزایمر و حافظه نرمال

بیشتر مطالعات تاثیر پیری پاتولوژیکی مغز بر یادآوری اطلاعات و عملکرد حافظه بازشناسی بیماران (با استفاده از روش بله / خیر) را مورد بررسی قرار می دهند و این باعث می شود تصویر ناکاملی از نقص عملکرد حافظه ارایه داده شود و دیگر عوامل مربوط به حافظه بازشناسی مثل افتراق پذیری و سوگیری از پاسخ، مورد توجه قرار نگیرد. به همین خاطر، ما در این مطالعه تاثیر اختلال شناختی خفیف و بیماری آلزایمر بر روی زیرمقیاس های حافظه بازشناسی، یعنی شاخص های افتراق پذیری بازشناسی و سوگیری پاسخ را در تست یادگیری کلامی شیراز مورد بررسی قرار دادیم.

این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی بود که در سال 1400 بر روی 190 نفر از سالمندان 60 تا 89 سال شهر شیراز که معیار های ورود به مطالعه را داشتند، انجام شد. ابزار های جمع آوری اطلاعات شامل 2 تست یادگیری کلامی شیراز و تست کوتاه وضعیت ذهنی بود. تجزیه و تحلیل آماری متغیرها با استفاده از آزمون های توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و تحلیلی (آزمون آنووای یکراهه و آزمون تعقیبی شفه) و در سطح معناداری (0/05>P) با کمک نرم افزار SPSS (نسخه 19) انجام شد.

نتایج نشان داد بیماران مبتلا به آلزایمر و اختلال شناختی خفیف آمنزیا نسبت به سالمندان سالم در عملکرد حافظه بازشناسی به طور معناداری نمره های پایین تری گرفتند (0/001 >P). همچنین در شاخص های افتراق پذیری بازشناسی (کل، معنایی، منبع و جدید) گروه سالمندان مبتلا به اختلال شناختی خفیف آمنزیا و سالمندان مبتلا به آلزایمر نسبت به سالمندان سالم، خطا های مثبت کاذب بیشتر و عملکرد ضعیف تری داشتند (0/001 >P). اما نتایج سوگیری از پاسخ نشان داد سالمندان مبتلا به آلزایمر به طور معناداری سوگیری پاسخ بالاتری نسبت به سالمندان سالم و سالمندان با اختلال شناختی خفیف آمنزیا داشتند (0/001 >P).

یافته های پژوهش حاضر پیشنهاد می دهد شناسایی ذات و الگو های تغییر شناختی حافظه بازشناسی (افتراق پذیری بازشناسی) در بیماران مبتلا به اختلال شناختی خفیف می تواند اطلاعات سودمندی باشد که در مرحله پریدومال به تشخیص تبدیل این اختلال به بیماری آلزایمر کمک می کند.