تولید قارچ داروییBoud. Ganoderma resinaceum روی ضایعات کشاورزی و بررسی پلی ساکارید کل و عملکرد

یکی از راهکارهای مهم برای استفاده از پسماندهای کشاورزی استفاده از ظرفیت بیولوژیکی موجود در قارچ هایی دارویی می باشد. ضایعات کشاورزی در اکثر نقاط ایران در اثر فعالیت های زراعی، باغبانی و جنگل داری تولید می شوند. و هر ساله هزاران تن مواد زاید سوزانده و یا دور ریخته می شوند که این عمل خود منجر به آلودگی زیست محیطی و مخاطرات بهداشتی می-شود. بستر کشت باید علاوه بر قابل دسترس بودن، هزینه های مالی کم تری را برای تولید کننده ایجاد نماید و همچنین عملکرد مناسبی را هم ایجاد کند. هدف از انجام این پژوهش بررسی بسترهای مختلف (ضایعات مختلف محصولات کشاورزی و صنعتی) برای کشت قارچ G. resinaceum می باشد. با انتخاب صحیح بستر کشت و بررسی نسبت متعادل کربن به نیتروژن در بستر کشت می توان صفات کمی (عملکرد) و کیفی (ارزش غذایی) مورد نظر در قارچ G. resinaceum را بهبود بخشید.

این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار با جدایه ایرانی قارچ G. resinaceum در سال 1399 انجام شد. بعد از جمع آوری قارچ از جنگل، کشت خالص قارچ از بازیدیوکارپ استریل شده انجام شد و سپس اسپان قارچ G. resinaceum نژاد ایرانی تولید شد. تیمارهای آزمایش شامل 7 نوع بسترهای کشت 1. تراشه چوب درخت صنوبر + سبوس برنج (90 + 10) 2. تراشه چوب درخت صنوبر + کنجاله سویا (90 + 10) 3. تراشه چوب درخت صنوبر + کاه و کلش گندم (60 + 40) 4. تراشه چوب درخت صنوبر + کاه و کلش برنج (60 + 40) 5. تراشه چوب درخت صنوبر + ضایعات تراشه چوب درخت خرما (70 + 30) 6. تراشه چوب درخت صنوبر + ضایعات درخت موز (70 + 30) 7. تراشه چوب درخت صنوبر (100) می باشند.

نتایج این پژوهش نشان داد بیشترین میزان عملکرد (06/210 گرم بر 2000 گرم بستر)، ماده خشک کل (35/95 گرم بر 2000 گرم بستر)، پلی ساکارید کل (95/15 میلی گرم بر گرم ماده خشک) و کارایی بیولوژیکی (5/10 درصد) قارچ G. resinaceum به بستر کشت ترکیبی تراشه چوب همراه با سبوس برنج اختصاص داشت. و بیشترین میزان نیتروژن کل اندام میوه ای قارچ (67/3 میلی گرم در 100 گرم ماده خشک) و پروتیین اندام میوه ای قارچ (93/22 میلی گرم در 100 گرم ماده خشک) مربوط به بستر کشت تراشه چوب با کنجاله سویا می باشد. هم چنین کم ترین زمان برای مرحله پنجه دوانی (66/28 روز)، تشکیل اندام گره-ای (41 روز) و پیش رسی اندام میوه ای (65 روز) برای بستر تراشه چوب با سبوس برنج ثبت شد.

یکی از روش های مناسب برای اصلاح بسترهای کشت و کاهش نسبت کرین به نیتروژن، افزودن مکمل های آلی می-باشد. با توجه به نتایج این تحقیق افزودن مکمل های آلی مانند سبوس برنج، کنجاله سویا و استفاده از ضایعات کلش گندم، کلش برنج، ضایعات نخل خرما و ضایعات درخت موز به بستر کشت تراشه چوب توصیه می شود.