بررسی تحولات پارادایمی در حوزه توسعه: تحول از توسعه مدرن به نظریات معاصر

این مقاله با تکیه بر رویکرد پارادایمی تلاش نموده تا چرایی و شیوه تحول از پارادایم توسعه مدرن را به بحث بگذارد. در شکل گیری چنین تحولی دو دسته عوامل عینی (تحولات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی) و ذهنی (تحولات معرفت شناختی) را می توان موثر دانست. بدین صورت که در نتیجه گذار از اثبات گرایی به عصر پسااثباتگرایی، پارادایم سیاسی از ساختارگرایی و دولت محوری به سمت تکثرگرایی و ضدیت با ساختار دولت حرکت کرده است. چنین وضعیتی را می توان در تحول از پارادایم نوسازی به عنوان پارادایم مسلط به سمت پارادایم نوظهور «پست مدرنیسم» و نظریاتی دیگر مانند «پساتوسعه گرایی» و «توسعه انسانی» مشاهده کرد. نتایج بحث نشانگر آن است که غرب محوری، قدرت محوری، ساختارمحوری، نفی کارگزاری انسان، ضعف اخلاقی در فرایند توسعه مدرن و... از مهمترین موضوعاتی هستند که زمینه های تحول در نظریه های توسعه و ظهور نظریات جدید را فراهم ساخته اند.