تاثیر گرد و غبار بر میزان کلروفیل برگ، هدایت روزنه ای و درصد تشکیل میوه خرمای مضافتی

در سال های اخیر گرد و غبار اثر و پیامدهای زیانباری روی درختان خرما در مناطق مختلف داشته است. این پدیده روی کمیت و کیفیت محصول خرما اثرات منفی دارد. در این راستا، پژوهشی جهت بررسی تاثیر گرد و غبار بر کلروفیل برگ، هدایت روزنه ای، درصد تشکیل و ریزش میوه درختان خرما در سه منطقه از شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان با شدت های مختلف گرد و غبار انجام گرفت. انتخاب مکان های مورد مطالعه با استفاده از داده های هواشناسی و ماهوارهایی به تفکیک غلظت های مختلف گرد و غبار صورت گرفت و منطقه روتک (شدت گرد و غبار بالا)، جالق (شدت گرد و غبار متوسط) و سراوان (شدت گرد و غبار کم) انتخاب شدند. در هر یک از سه منطقه تعداد 5 نخلستان و درون هر نخلستان تعداد 5 اصله درخت خرما با شرایط یکسان انتخاب شدند. جهت اندازه گیری میزان کلروفیل برگ در دو حالت بدون شستشو و پس از شستشو و نیز هدایت روزنه ای از پنج برگ انتخابی، نمونه گیری ها انجام و اندازه گیری ها صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس بیانگر اختلاف معنی دار میزان کلروفیل برگ بعد از شستشو و هدایت روزنه ای در سه منطقه بود. در منطقه سراوان با غبار ناچیز بیش ترین میزان کلروفیل برگ و در روتک با غلظت بالای گرد و غبار کم ترین مقدار آن مشاهده و همچنین مقدار کلروفیل برگ در هر سه منطقه در شرایط شستشوی برگ ها (سراوان در حالت شستشو 94/62) بیش تر از حالت عدم شستشو برگ ها (سراوان بدون شستشو 49/54) بود. میزان کلروفیل برگ در منطقه روتک با غلظت زیاد گرد و غبار در حالت شستشو 05/41 و در منطقه سراوان با گرد و غبار خیلی کم تر و در حالت شستشو 94/62 بود که بیانگر اختلاف معنی دار در مناطق از لحاظ میزان کلروفیل برگ بود. نتایج مقایسه میانگین نشان دهنده کاهش هدایت روزنه ای در مناطقی با میزان بالای گرد و غبار (منطقه روتک) نسبت به مناطقی با گرد و غبار پایین بود. بیش ترین درصد تشکیل میوه (98/92 درصد) در منطقه سراوان با میزان کم گرد و غبار و کم ترین آن (60 درصد) در منطقه روتک با میزان بالای گرد و غبار مشاهده شد. بیش ترین درصد تلقیح (85/98) و کم ترین درصد ریزش (14/1) نیز در منطقه سراوان و کم ترین درصد تلقیح (28/89) و بیش ترین درصد ریزش (17/10) در منطقه روتک مشاهده شد. در کل نتایج بیانگر اثرات منفی غلظت بالای گرد و غبار بر ویژگی های مورد بررسی بود.