مطالعه اثر متقابل تغذیه و تلقیح باکتری بر عملکرد باقلا (Vicia faba L.)

در دهه های اخیر استفاده از کودهای شیمیایی برای تامین عناصر مورد نیاز محصول در کوتاه مدت به یک امر حیاتی تبدیل شده است که مصرف طولانی مدت و بیش از حد آن تهدیدی برای سلامت انسان و محیط، شده است. با استفاده از ترکیبات آلی حاصل از تبدیل بقایای آلی به کمپوست و ورمی کمپوست، ضمن افزایش پایداری، سلامت و بهره وری خاک، منجر به ارتقاء کیفیت و عملکرد گیاه می شود. به همین منظور آزمایشی در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به روش فاکتوریل با سه تکرار و دو سطح تلقیح و عدم تلقیح باکتری ریزوبیوم (Rhizobium leguminosarum bv. Viciae) و پنج سطح تیمار کودی: کود گاوی 30 تن در هکتار (CM)، ورمی کمپوست 10 تن در هکتار (VM)، ورمی کمپوست آزولا 10 تن در هکتار (VA)، تیمار کود شیمیایی بر اساس آزمون خاک (NPK)، و تیمار شاهد (C)، طی دو سال زراعی 98-1397 و 99 -1398 در اقلیم معتدل و مرطوب منطقه سوادکوه اجراء گردید. نتایج نشان داد که برهم کنش باکتری در تیمارهای کودی بر کلروفیل کل در سطح احتمال پنج درصد و بر تعداد غلاف، تعداد دانه، عملکرد غلاف، عملکرد دانه تر، عملکرد دانه خشک، وزن خشک کل و غلظت فسفر دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. مقایسه میانگین نشان تیمار تلقیح + ورمی کمپوست آزولا، تعداد غلاف (7/39 در سال اول و 3/46 در سال دوم)، تعداد دانه (9/181 در سال اول و 2/205 در سال دوم)، عملکرد غلاف (در سال اول و دوم به ترتیب 4/1377 و 1503 گرم در متر مربع) و عملکرد دانه (در سال اول و دوم به ترتیب 429 و 1503 گرم در متر مربع) نسبت به سایر تیمارها برتری معنی دار داشت و از نظر جذب نیتروژن و فسفر حتی نسبت به تیمار NPK نیز برتری معنی دار نشان داد. نتایج به دست آمده پیشنهاد می کند که با تلقیح بذر باقلا با R. leguminosarum به همراه کاربرد ورمی کمپوست آزولا، عملکرد دانه و غلاف و غلظت نیتروژن دانه را می توان افزایش داد.