تبیین و تحلیل جایگاه اجتماعی زنان در شهنشاهنامه تبریزی و تطبیق آن با شاهنامه فردوسی

زنان بعنوان نیمه ای از پیکره بشریت، یکی از مهمترین مولفه های اجتماعی به شمار میروند که این امر از دیرباز مورد توجه بوده است. در این راستا منظومهحماسی شاهنامه فردوسی بعنوان اثری برآمده از میراث فرهنگی، تاریخی و اجتماعی ایران بسیار حایز اهمیت است. غنای این اثر و اهمیت آن به حدی است که منظومه های حماسی و تاریخی بسیاری به تقلید از آن نوشته شده است. شهنشاهنامه تبریزی نمونه ای از این موارد است. بررسی مقوله نگرش به زن و جایگاه وی در این دو حماسه نه تنها موقعیت و منزلت زنان در ایران باستان را مشخص میکند، بلکه نوع نگرش به زن در اجتماع از دوران حیات فردوسی تا پایان حکومت مغولان را نیز روشن میسازد. نگارندگان میکوشند جایگاه و نقش زن را در این دو اثر مهم بررسی و مقایسه نمایند.

این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای انجام شده است.

اگرچه در شهنشاهنامه تبریزی الفاظ و عبارات منفی درخصوص زنان به چشم نمیخورد، نگاه جنسیتی به زن و بهره گیری از زنان برای کامجویی، از شان و منزلت زنان دوران ایلخانی میکاهد و زنان را فرو دست می انگارد و در حیطه خردمندی، فداکاری، وفاداری و فرمانروایی جایگاه و نقشهای فرعی برای ایشان قایل است. اما با وجود اینکه در شاهنامه اندک ابیات منفی درخصوص زنان به چشم میخورد، آنان نقشهای مهمتری در خلال داستانها بر عهده دارند و بیشتر مورد توجه واقع شده اند.

زنان در شاهنامه فردوسی از جایگاه مناسبتری نسبت به زنان در شهنشاهنامه برخوردارند.