محتوای سیاسی و اجتماعی ایهام در غزل های حافظ

ایهام که در شمار دلپذیرترین و ظریف ترین هنرهای کلامی است، در جوامع استبدادی و حکومت های اقتدارگرا، بهترین شیوه برای بیان دردهای اجتماعی و مجرای فریاد اعتراض آمیز و البته محتاطانه است. حافظ که یکی از شاعران برجسته قرن هشتم است، از این آرایه در اشعارش برای نقد اوضاع آشفته و نابسامان آن دوران بسیار سود جسته است. این پژوهش بر آن است که به روش توصیفی تحلیلی به بررسی نقش ایهام در طرح مسایل سیاسی و اجتماعی در غزلیات خواجه شیراز بپردازد تا اولا میزان تاثیر هجوم چنگیز و حکومت مغولان در این دوره بر مضمون رایج در غزلیاتش بازنموده و ثانیا برجسته ترین ایهام های غزلیات شاعر با کارکرد سیاسی و اجتماعی شناخته شود. این تحقیق نشان می دهد که بیشترین انتقادات ایهام آمیز حافظ متوجه پادشاهان ستمگر و ریاکار مغولی است و در میان انواع ایهام، بسامد ایهام تناسب و ایهام مجرد بیش از گونه های دیگر آن است.