فارابی و حکمت مشاء اسلامی در نخستین دانشگاه های اروپایی

فارابی، فیلسوف شهیر ایرانی، یکی از شخصیتهای محوری حکمت مشاء در قلمرو اسلامی است که گستره افکار وی پس از حیاتش، از مرزهای اسلامی در سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا گذر کرده و اندیشمندان و حوزه های علمی ادیان یهودی و مسیحی و سرزمینهای غیراسلامی را نیز تحت تاثیر قرار داد. از این میان، اندیشه های فارابی و دو شخصیت محوری دیگر این جریان، یعنی ابن سینا و ابن رشد، تاثیری انکارناپذیر بر نهادهای علمی عالی قرون سیزدهم تا پانزدهم میلادی اروپا گذاشته اند تا آنجا که نمیتوان بدون توجه به این نقش در هویتبخشی به دانشگاه های اولیه اروپایی، بویژه دانشگاه پاریس و فرایند تاسیس دانشکده فلسفه در جریان نزاع دو دانشکده الهیات و صناعت، خوانشی مبتنی بر واقعیت از دلایل شکلگیری و توسعه دانشگاه های اولیه اروپایی بدست داد. این نوشتار بکمک اسناد و گزارشهای معتبر تاریخی، این فرایند اثرگذاری را توضیح خواهد داد. همچنین این خوانش، یکی از مسیرهای انتقال فرهنگ و اندیشه فلسفی مسلمانها به کشورهای اروپایی و نحوه شکلگیری نهاد دانشگاه در آن دوران را بصورت انضمامی بتصویر میکشد.