قضاوت سیاسی به‏ عنوان یک سازوکار نظارتی

طرح مسیولیت علیه مقامات حکومتی و بازخواست آنها به ‏سبب صلاحیت و اختیاراتی که از آن برخوردارند، امروزه امری مبرهن و معمول است که بنا به اهداف و نتایج مختلف برخاسته از آن، در قالب ‏های متعددی توسط نهادهای ذی‏ربط اعمال می ‏شود. قضاوت سیاسی به ‏عنوان یک سازوکار و ضمانت اجرای ویژه و در عین حال قوی، به‏ منظور طرح مسیولیت صاحب‏ منصبان و تعقیب آنها مطرح است که در کنار نهادهای دیگری همچون تذکر، سوال، استیضاح، سانسور دولت، نظارت‏های قضایی و اداری استفاده می ‏شود. در این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، ماهیت، تاریخچه و کارکرد قضاوت سیاسی به ‏عنوان یک سازوکار نظارتی علیه اغلب مقامات رده ‏بالای اجرایی در نظام ریاستی و همچنین رییس کشور در نظام ‏های جمهوری پارلمانی بررسی شده و در مقایسه با سایر سازوکارهای نظارتی تعریف و تشریح شد. قضاوت سیاسی یک فرایند رسیدگی به جرایم و تخلفات خاص ارتکابی از سوی برخی مقامات حکومتی است که توسط یک مرجع سیاسی صورت می‏ گیرد که به صدور احکام و تصمیمات دارای ماهیت سیاسی منجر می‏شود.