مطالعه ویژگی های منحنی شیردهی گاوهای زینه و اصیل هلشتاین ایران با استفاده از رکوردهای روز آزمون شیر خام و شیر تصحیح شده برای چربی و انرژی

پژوهش کنونی برای مقایسه خصوصیات منحنی شیردهی گاوهای شیری هلشتاین ایران در زایش اول بر اساس رکوردهای روز آزمون شیر خام (RM)، شیر تصحیح شده برای چربی (FCM) و شیر تصحیح شده برای انرژی (ECM) انجام شد. از 1.902.071 رکورد شیر روز آزمون متعلق به 226.255 راس گاو (حاصل از 5.094 راس گاو نر و 178.390 راس گاو ماده) در 797 گله استفاده شد که طی سال های 1375 تا 1394 زایش داشتند. برای توصیف ریاضی شکل منحنی شیردهی از تابع گامای ناقص وود استفاده شد. تابع مذکور بر رکوردهای RM، FCM و ECM هر یک از گاوها برازش داده شد. میانگین حداقل مربعات زمان رسیدن به اوج شیر در گاوهای زینه برای RM، FCM و ECM به ترتیب 74/77، 50/69 و 85/79 روز و برای گاوهای اصیل هلشتاین به ترتیب 27/80، 90/72 و 15/83 روز برآورد شد. برای هر سه نوع رکورد شیر روز آزمون، کمینه و بیشینه تولید در زمان اوج شیردهی به ترتیب متعلق به گاوهایی بود که در فصول بهار و پاییز زایش داشتند. در هر یک از دو نوع گاو مزبور، کمینه و بیشینه تداوم شیردهی به ترتیب برای FCM و ECM به دست آمدند که با یکدیگر تفاوت معنی دار آماری داشتند (0001/0<p). در کل دو جمعیت گاوهای زینه و اصیل هلشتاین و بر اساس استفاده از سه نوع رکورد روز آزمون RM، FCM و ECM، مقدار تغییرات سالانه برای صفت زمان رسیدن به اوج شیردهی به ترتیب 132/2، 306/2 و 293/2 روز در سال، برای صفت تولید شیر در زمان اوج شیردهی به ترتیب 408/0، 369/0 و 395/0 کیلوگرم در سال و برای صفت تداوم شیردهی به ترتیب 037/0، 036/0 و 035/0 در سال برآورد شدند که همه روندهای فنوتیپی مزبور به لحاظ آماری، معنی دار بودند (0001/0<p). بر اساس نتایج به دست آمده توصیه می شود جهت مقایسه گاوها از نظر صفت تداوم شیردهی از رکوردهای شیر تصحیح شده برای انرژی استفاده شود.