احیاء «منظر خوراکی» باغ ایرانی با هدف توسعه باغبانی شهری در باغ های ارم و عفیف آباد شیراز

در این پژوهش، بحث اصلی درباره چگونگی تاثیر باغ ایرانی در تحقق باغبانی شهری در شهرهای ایران است. فرضیه تحقیق با تمرکز بر شرایط و ویژگی های باغ ایرانی آن را به عنوان نقطه شروع و ابزاری برای برنامه ریزی منظر تحت ایده کلی باغبانی شهری مطرح و معرفی می نماید. این مطالعه در پی پاسخ به این سوال است که چگونه باغ ایرانی می تواند نقطه شروعی برای توسعه باغبانی شهری در ایران به عنوان ابزار نوینی در برنامه ریزی شهر و منظر باشد؟ در مطالعه حاضر، روش تحقیق از نوع کیفی و ترکیبی از روش تحقیق تحلیلی-توصیفی و روش استنادی و جمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای است. نتایج تحقیق نشان می دهد رویکردهای محافظه کارانه که از طریق قوانین و مقررات در پی حفاظت از باغ های تاریخی شهری است، انجام فعالیت های کشاورزی را در باغ ها تضمین نمی کند. لذا کارکردهای تفرجی و فراغتی باغ بر سایر خدمات تولیدی که می تواند در باغ محقق گردد، غلبه داشته است. نگارندگان با طرح 2 راهبرد مشارکت شهروندان و مکان سازی در پی احیای میراث خوراکی باغ ایرانی هستند. از نظر راهبرد فرهنگ سازی و مشارکت شهروندی، باغ ایرانی همان مکانی است که فعالان بخش کشاورزی و باغبانی شهری با حضور در باغ، ضمن آموزش اصول سنتی باغداری و باغبانی، به احیای میراث خوراکی باغ ایرانی کمک نموده و باغ را از فضایی صرفا گردشگری و تاریخی به باغی مولد و مثمر ثمر تبدیل می نمایند. از نظر راهبرد مکان سازی، در فرآیند طراحی و احیای فضاهای سبز فرسوده شهری می توان ضمن احترام به فرهنگ باغسازی ایرانی، زمینه حضور نظام مند و دقیق گونه های گیاهی مثمر و فضاهای باغبانی شهری را فراهم ساخت. در راهبرد مکان سازی، برای طراحی، احداث و یا احیای باغ های میوه عمومی، باغ های اجتماعی، مناظر کشاورزی آموزشی، کاشت درختان میوه در پارک ها، مرمت گردشگاه ها و مسیرهای پیاده روی و اصلاح منظر بصری فضای سبز شهری می توان به الگوهای بومی باغسازی چندعملکردی باغ ایرانی توجه نمود.