تحلیل محتوای کتب براساس مولفه های زندگی کوچ نشینی در ایران (مطالعه موردی: مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی،دوره متوسطه اول بخش جغرافیا، و جغرافیای متوسطه دوم (1402-1401))

در ایران کوچ نشینان سومین جامعه مهم در کنار جوامع شهر و روستایی به شمار می روند.هدف پژوهش: بررسی کتاب های مطالعات اجتماعی ابتدایی، متوسطه اول بخش جغرافیا و جغرافیای متوسطه دوم بر اساس مولفه های کوچ نشینی است.

تحلیل محتوای کمی و کیفی، واحد تحلیل، مضمون می باشد.قلمروجغرافیایی پژوهش: کتاب های مطالعات اجتماعی دوره آموزش ابتدایی و متوسطه اول بخش جغرافیا و جغرافیای متوسطه دوم است.

در پژوهش حاضر 7 مولفه کوچ نشینی شامل، خانواده و جمعیت 5 شاخص، مولفه اقتصاد و معیشت 4 شاخص، مولفه سیاست گذاری ها 8 شاخص، مولفه پراکنش جغرافیایی 2 شاخص، مولفه سکونتگاه ها 3 شاخص، مولفه اقوام و طوایف 18 شاخص و مولفه سبک زندگی 4 شاخص می باشد. یافته نشان می دهد در کتاب های مذکور به مولفه کوچ نشینی ،(% 32/16) مولفه اقتصاد و معیشت، (% 16/8) مولفه سیاست گذاری ها ،(% 04/2) مولفه پراکنش جغرافیایی، (% 06/53) مولفه اقوام و طوایف، (% 44/22) به مولفه سبک زندگی توجه شده است. مولفه اقوام و طوایف با بالاترین میزان فراوانی (% 06/53) در رتبه اول و مولفه های خانواده و جمعیت و سکونتگاه ها، با پایین ترین میزان فراوانی(0) در آخرین رتبه قرار گرفته اند. همچنین کتب مطالعات اجتماعی ابتدایی با بالاترین میزان فراوانی (% 2/59) بیشترین و کتب مطالعات اجتماعی دوره متوسطه اول با پایین ترین میزان فراوانی (% 15/8) کمترین توجه را به مولفه های کوچ نشینی داشته اند.

نشان دهنده عدم توجه کافی و متعادل کتاب های موردنظر به مولفه های کوچ نشینی است. کوچ نشینان نقش موثری در تولیدات کشور دارند و بخش مهمی از جامعه هستند لذا آموزش و پرورش باید نگاه ویژه ای به این نوع زندگی داشته باشد.