تحلیل و مقایسه شاخص های باغ اجتماعی با استفاده از فرایند تحلیل شبکه (ANP)

راه اندازی و توسعه باغ های اجتماعی در شهر با ایجاد یک فضای سالم و صمیمی باعث شادابی و طراوت مردم شده و با افزایش مشارکت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی می تواند در حل مشکلات مردم در منطقه، شهر و حتی کشور راهگشا باشد. با ایجاد باغ اجتماعی علاوه بر تداوم حفظ و نگهداری باغ های شهری، می توان از خدمات و کارکردهای این باغ ها نیز بهره مند شد. در این پژوهش با استفاده از تحلیل شبکه و رتبه بندی شاخص ها و روابط آنها در فرآیند تصمیم سازی استفاده شد.

این پژوهش که در شهرستان کرج انجام شد، بر اساس معیارهای مختلف و لحاظ دیدگاه خبرگان چارچوبی را برای توسعه باغ های اجتماعی چندکارکردی و چندخدمتی ارایه شود. برای رسیدن به این هدف از مدل ارایه شده برای خدمات و کارکردهای باغ اجتماعی که دارای هشت بعد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اکولوژیکی، محیط زیستی، آموزشی و سلامت است، و با 125 مولفه مشخص شده، استفاده شد. در این پژوهش گردآوری داده با استفاده از پرسشنامه ای بر مبنای روش ANP که توسط 20 نفر از متخصصان خبره دارای مدرک دکتری با حداقل 15 سال تجربه و سابقه مرتبط با باغ های شهری و فضای سبز که با روش گلوله برفی انتخاب شدند، انجام شد. پس از محاسبه میانگین هندسی قضاوت های صورت گرفته اطلاعات وارد نرم افزار شدند. پردازش و تحلیل نتایج این تحقیق با استفاده از نرم افزارهای Excel و Super decision انجام شد.

نتایج و بحث: 

پس از سنجش میزان وزن شاخص های بکار برده شده، اولویت بندی نهایی برای کارکردها و خدمات پیشنهادی توسط نرم افزارsuper decisions  انجام شد. در بین شاخص های مورد بررسی شاخص پایداری (2C) با وزن 389/0 مهم ترین شاخص انتخاب خدمات و کارکردهای باغ اجتماعی و پس از این شاخص، شاخص قابلیت پذیرش(3C) با وزن 228/0 و شاخص اثربخشی(1C) با وزن 205/0 در رتبه های بعدی قرار گرفتند. براساس محاسبه با شاخص های وزن دار شده، در بین کارکردهای ابعاد باغ اجتماعی بعد اقتصادی "استفاده از زمین های رها شده"، بعد اجتماعی«فضای تفریحی»، بعد سیاسی «گردشگری»، بعدفرهنگی«توسعه فرهنگ وقف باغ»، بعد محیط زیستی «کاهش الودگی»، بعد اکولوژیکی «تنوع زیستی»، بعد سلامتی «وزن بدن سالم»، بعد آموزشی «محیطی برای ترویج کشاورزی» بالاترین اولویت را کسب نمودند.

نتایج این تحقیق می تواند در روشن سازی جایگاه باغ اجتماعی توسط مردم و مسیولان بسیار مفید و باعث توجیح پذیری سرمایه گذاری در راستای بهره مندی از خدمات و کارکردهای باغ اجتماعی داشته باشد. به دلیل اهمیت باغ اجتماعی لازم است که هنگام طراحی شهر، برنامه ای برای تامین زیرساخت سبز، مبتنی بر دانش خدمات و کارکردهای این باغ ها مطابق با اولویت های اجتماعی ضروری در نظر گرفته شود.