تحلیل شخصیت مردان در رمان شازده احتجاب از هوشنگ گلشیری بر اساس آرای کهن-الگویی جین شینودا بولن

 تا کنون نظریه های متنوعی در شاخه های گوناگون علمی درباره مقوله شخصیت مطرح شده که آرای جین شینودا بولن از آن جمله است. او با رویکردی کهن الگویی و نظرداشت اسطوره های یونانی، به بازنمایی ابعاد جدیدی از هر شخصیت بر مبنای صفاتی که دارند، پرداخته است. نظرات بولن در ارایه خوانشی نوین از متون داستانی و شخصیتهای حاضر در آن، تاثیری مطلوب دارد. به این اعتبار، در پژوهش حاضر، شخصیتهای رمان شازده احتجاب از هوشنگ گلشیری بر اساس آرای کهن الگویی شینودا بولن بررسی شده است.

 روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی و تحلیلی است که به شکل کتابخانه ای و با مطالعه منابع، فیشبرداری، و طبقه بندی مطالب صورت پذیرفته است.

در کلیت این مجموعه شاهد نفوذ کهن الگوهای پوزیدون، زیوس، آرس و دیونوسوس در دنیای درون و بیرون شخصیتها بوده ایم که برآیند این اثرگذاری گاهی مثبت و گاهی منفی بوده است.

نتایج نشان داده است که شازده احتجاب (خسرو) و پدربزرگ پیچیده ترین شخصیتها در رمان مذکور هستند و نشانه هایی از کهن الگوی زیوس (قدرت طلبی) و آرس (جنگجو و خشن) را دارند. آن دو قدرت طلب، تندخو و خشن هستند و تمایلی به زیردست بودن ندارند. البته ویژگی زیوسی در شخصیت پدربزرگ بسیار برجسته است، اما شازده احتجاب در این زمینه نوسانهای بسیاری دارد. در شخصیت شازده کهن الگوی پوزیدون (عواطف انفجاری و غرایز) نیز نمود پیدا میکند؛ او از نگاه تحقیرآمیز بالا به پایین نسبت به دیگران جهت پنهان کردن ضعفهای شخصیتی خود بهره میبرد. در مجموع کهن الگوهای غالب در این رمان، زیوس و آرس در شخصیتهای شازده، پدربزگ و فخرالنساء میباشند.