دعاوی مربوط به املاک مجهول المالک

اراضی و املاک از لحاظ وضعیت ثبتی در یکی از حالت های مجهول المالک ثبتی، جاری (در جریان ثبت)، یا ثبت شده قرار دارند و در هر یک از این وضعیت ها دعاوی خاصی بیشترین درصد پرونده ها را به خود اختصاص می دهند. این دعاوی ازجمله اثبات مالکیت، خلع ید، الزام به تنظیم سند رسمی، اختلافات مربوط به حدود، تصرف عدوانی و معاملات معارض و کلاه برداری و... را شامل می شوند. دلایل اصلی بروز این اختلافات و دعاوی را باید در عواملی از قبیل بالا بودن میزان املاک مجهول المالک ثبتی، عدم انحصار انجام معاملات از طریق اسناد رسمی، تفاسیر برخلاف فلسفه و هدف قانون ثبت، نقش بی حدومرز بنگاه های املاک در معاملات مربوط به اراضی و املاک و به همان میزان نقش حاشیه ای و کم رنگ دفاتر اسناد رسمی و فقدان نظام ثبت نوین و... جستجو کرد. در این پژوهش راهکارهایی در راستای کاهش اختلافات و دعاوی مربوط به اراضی و املاک ارایه شده اند که از عمده موارد آن باید به منحصر کردن انجام معاملات مربوط به اراضی و املاک با سند رسمی و صراحت در تعیین ضمانت اجراهای مناسب و پیشگیرانه برای آن، ثبت نمودن تمامی اراضی و املاک به نام مالکین واقعی و کنونی آن ها، اصلاح رویه قضایی از طریق توجه هر چه بیشتر به قانون ثبت و روی آوردن به ثبت نوین اشاره نمود.