بررسی جامعه شناسی سیاسی فصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در پرتو اسناد بین المللی

فصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به حقوق ملت اختصاص دارد. بررسی فصل سوم قانون اساسی از منظر جامعه شناسی سیاسی مورد توجه قرار نگرفته است. سوال اساسی که در این مقاله مطرح و مورد بررسی قرار گرفته این است که حقوق ملت در فصل سوم قانون اساسی چه حقوقی را با توجه به اسناد بین المللی حقوق بشری شامل شده و مهم تر این که زمینه های سیاسی اجتماعی آن چه بوده است؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی موضوع مورد اشاره پرداخته است. یافته ها حاکی است آن چه در فصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مطرح شده با اسناد حقوق بشری در این خصوص هم خوانی دارد هر چند برخی از این حقوق با محدودیت های مواجه است. قانون گذار در فصل سوم، آزادی افراد را تا آن حد که به حقوق و آزادی دیگران، نظم عمومی و مبانی اسلامی ضرر نرساند، مورد تاکید قرار داده است. از منظر جامعه شناسی سیاسی نیز باید ریشه های فصل سوم قانون اساسی را باید در تحولات آزادی خواهانه انقلاب مشروطه و آزادی خواهی در این دوره جستجو کرد. زیرا آن چه در فصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است در قانون اساسی مشروطه گنجانده شده بود. البته باید به مطالبات مردم در زمینه آزادی در دوره پهلوی که در شعار استقلال آزادی جمهوری اسلامی متجلی شده بود باید اشاره کرد. اندیشه های آزادی خواهانه اسلام فقاهتی اندیشمندانی چون شهید بهشتی و شهید مطهری و اسلام لیبرال که دکتر بازرگان نماینده آن بودند در توجه به آزادی های فردی و عمومی در فصل سوم قانون اساسی بسیار تاثیرگذار بود.