تحلیل کارآیی بخش ثبت اختراع نظام مالکیت فکری ایران با رویکرد تطبیقی

وجود و قوت نظام مالکیت فکری موجب افزایش نوآوری و درنتیجه رشد و پیشرفت اقتصادی کشورها می شود. در همین خصوص کارایی نظام ثبت اختراعات در کشور اهمیت پیدا می کند. یکی از دلایل عدم پیشرفت و توسعه کشور در زمینه توسعه فناوری مشکلات نهادی حوزه های مرتبط است. با وجود گذشت نزدیک به یک قرن از اولین قوانین مربوط به مالکیت فکری در کشور، همچنان نظام مالکیت فکری با مشکلات مختلفی روبروست. در این مطالعه به بررسی کارایی بخش ثبت اختراعات نظام مالکیت فکری با رویکرد تطبیقی و مقایسه با دو کشور هند و ویتانم پرداخته شده است. ایران، هند و ویتنام سه کشور برتر از منظر شاخص های نوآوری در میان کشورهای با درآمد متوسط به پایین در گزارش های سالانه شاخص جهانی نوآوری سازمان جهانی مالکیت معنوی هستند. طبق بررسی بعمل آمده علی رغم تعداد زیاد اختراعات ثبت شده در کشور، گواهی های ثبت اختراع از کیفیت قابل قبولی برخوردار نیستند. با بررسی بعمل آمده مشخص شد که قوانین مکمل در راستای حمایت از مخترعین و هزینه های پایین ثبت اختراع در ایران منجر به افزایش تقاضای ثبت اختراع در ایران شده است. از طرف دیگر وجود ضعف در ساز و کار ارزیابی اختراعات منجر به کیفیت پایین ثبت اختراعات در ایران است. در همین خصوص تقویت نظام ثبت اختراعات با افزودن نظام اشیا مفید ، باز تنظیم هزینه های ثبت اختراع و تدوین نظام ارزیابی چند مرحله ای و ساز و کار ارزیابی مناسب به عنوان راه حل های پیشنهادی مطرح شد.