بهینه سازی طراحی فضایی ایستگاه های مترو شهری با استفاده از روش نحو فضا

در دهه های اخیر به علت کمبود زمین شهری در کلان شهرها، استفاده از فضاهای شهری زیرزمینی به عنوان یکی از فضاهای عمومی نوظهور شهری مورد توجه طراحان، سیاست گذاران و تصمیم گیران شهری قرار گرفت. مساله اصلی در فضاهای شهری زیرزمینی، نحوه طراحی و بهینه سازی ایستگاه های مترو شهری به عنوان محل تعاملات اجتماعی افراد می باشد که کم تر مورد توجه قرار گرفته است. همچنین عدم توجه به ساختار و کیفیت فضایی ایستگاه های مترو شهری باعث ظهور مشکلاتی در نحوه استفاده مناسب از فضاهای داخلی ایستگاه ها شده است. هدف از این مقاله استفاده از روش نحو فضا جهت شناسایی، ارزیابی و بهینه سازی ایستگاه ها بر اساس مولفه های مسیریابی، جهت گیری و دید در ایستگاه های مترو شهری تبریز می باشد. در پژوهش پیش رو، مولفه های مسیریابی، جهت گیری و دید در دو ایستگاه منتخب شهر تبریز؛ میدان ساعت و میدان کهن مورد بررسی و آزمون قرار گرفته اند. در این پژوهش روش توصیفی و تحلیلی استفاده شده است و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش نحو فضا و بر پایه نقشه های گرافیکی و آماری استخراج شده از تحلیل محوری1، تحلیل جهت گیری2، تحلیل ایزوویستی3، تحلیل حرکت طبیعی4 انجام شده است که این تحلیل ها در طراحی و بهینه سازی فضاها تاثیر به سزایی دارند. نتایج و یافته های پژوهش نشان می دهد که روش نحو فضا سهم ملموسی در طراحی کیفی ایستگاه های زیرزمینی شهری داشته است. ایستگاه میدان ساعت نسبت به ایستگاه میدان کهن، با مسیرهای واضح و مستقیم به لحاظ فضایی به خوبی سازماندهی شده و در تحلیل ها عملکرد نسبتا خوبی از حیث نفوذپذیری کالبدی و بصری، انسجام و ساختار فضایی داشته است.