مقایسه درصد و ترکیبات تشکیل دهنده اسانس در اندام های مختلف گیاه بومادران (Achillea wilhelmsii C. Koch)

گیاه دارویی بومادران متعلق به خانواده کاسنی یا گل ستاره ای (Asteraceae) می باشد که اسانس آن در صنایع بهداشتی و دارویی استفاده می-شود. در پژوهش حاضر به منظور بررسی و مقایسه کمی و کیفی اسانس سرشاخه گلدار و هر یک از اجزای گیاه بومادران (گل، برگ و ساقه) به صورت مجزا، (Achillea wilhelmsii C. Koch) در زمان گلدهی از منطقه قوشچی ارومیه واقع در استان آذربایجان غربی جمع آوری و پس از خشک نمودن گیاه، اسانس گیری هر یک از اندام ها با کلونجر به روش تقطیر با بخار آب انجام گرفت. سپس کمیت و کیفیت ترکیبات اسانس با دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف نگار جرمی (GC/MS) بررسی شد. نتایج نشان داد که درصد و نوع ترکیبات اسانس در اندام های مختلف بومادران متفاوت است. بیشترین بازده اسانس به ترتیب مربوط به گل و سرشاخه گلدار (70/0 و 62/0 درصد)، برگ (50/0) و کمترین مربوط به ساقه (16/0 درصد) بود. تعداد 22 ترکیب اسانس در اسانس سرشاخه گلدار، 12 ترکیب در اسانس گل، 9 ترکیب در اسانس برگ و 7 ترکیب در اسانس در ساقه شناسایی شد. ترکیبات کامفور، کامفن، بورنیول، 1و8-سینیول، بتا-ادسمول، آلفا-پینن و کاریوفیلن اکساید ترکیبات غالب اسانس در اندام های مختلف بودند. طبق این نتایج، استفاده از سرشاخه گلدار بومادران به دلیل دارا بودن عملکرد بالا و حضور ترکیبات عمده اسانس جهت اسانس گیری این گیاه توصیه می شود.