تولی و تبری به مثابه یک قاعده در فقه تربیتی

«تولی و تبری»، به مثابه یکی از فروعات دین/ مذهب شمرده می‎شود و در حد اطلاع، تاکنون بحث فقهی گسترده‎ای، چه در منابع فقهی و چه در فقه‎های نوین مانند «فقه اخلاق» و «فقه سیاست» در این‎ ارتباط انجام نشده است. نوشتار حاضر، درصدد است به این دو سوال پاسخ دهد که:«تولی و تبری» از منظر فقهی چه حکمی دارد؟ آیا حکمی مولوی و تاسیسی است؟آیا می‎تواند در قامت یک قاعده، در فقه تربیتی عرضه شود؟. در ادامه بر اساس روش‎شناسی اجتهادی، تلاش شد به پرسش‎های فوق پاسخ داده شود و با بررسی پنج دسته از آیات و روایات، این نتایج حاصل شد که:امر به «تولی و تبری»، امری مولوی است؛این حکم، حکمی «تاسیسی» است نه «تاکیدی»؛براساس ادله، «تولی» خداوند و «تبری» از غیرخدا، واجب است. همچنین در پاسخ به پرسش دوم این نتیجه به دست آمد که وجوب «تولی» و «تبری» ظرفیت مناسبی برای مطرح شدن بعنوان یک قاعده فقهی، به ویژه در فقه تربیتی دارد تا بعنوان یک اصل در نظام تربیت اسلامی، در نظر گرفته شود.