تبیین مفهومی ضرر و توسعه آن از منظر فقه تربیتی با محوریت آیه مضاره
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
تربیت فرزندان و احکام مربوط به آن، از موضوعات مهم فقهی است که ابعاد آن، از لابلای ادله و منابع دینی، قابل استخراج است. آیه233سوره بقره یا «آیه مضاره»، یکی از این ادله است که در مقالات، از منظر «فقه تربیتی»، بدان توجه نشده است. در استناد به این آیه، تاملاتی وجود دارد. در این آیه، ضرر به چه کسی اراده شده؟ آیا میتوان در مباحث فقه تربیت بدان استناد نمود؟ آیا ضرر، اختصاص به ضرر ترک رضاع دارد یا قلمرو مفهومی این کلمه، شامل سایر اقدامات ایجابی و ترکفعلهای والدین نیز، میشود؟ آیا ضررهای غیرجسمانی، معنوی واخروی هم مشمول تعبیر «لاتضار» میگردد؟ نتایج تحقیق، نشان داد که بنابر دومعنی از احتمالات آیه، که با وجوهی تقویت میشود، ضرر به فرزند مفروض است و بدین ترتیب این آیه، جایگاه ویژهای در ادله قرآنی مباحث فقه تربیتی مییابد. مفهوم ضرر در آیه، با توجه به دلایلی همچون الغاء خصوصیت، مخصص نبودن ذکر مصداق اظهر و استفاده از قیاس اولویت، بر مصادیق دیگر غیراز ارضاع در ساحت تربیت جسمی و نیز ساحتهای دیگر تربیتی صادق است و علاوه بر امور جسمی، اموری که متعلق به تربیت روحی - روانی کودک است را نیز، دربرمیگیرد. با توجه به معنای عرفی ضرر و نیز مصداق مذکور در آیه، این واژه بر ترک فعلی که منجر به ضرر کودک میشود نیز، صادق است. هدف از این پژوهش، که به شیوه تحلیلی - اسنادی، با تتبع در منابع، ادله و آرای فقهای امامیه انجام شد، توسعه قلمرو مفهومی ضرر در این آیه است تا بتوان در استنادات احکام فقهی تربیت، از آن استفاده نمود.
کلیدواژگان:
والدین ، رضاع ، ضرر ، تربیت جسمی ، تربیت روحی ، ترک فعل ضرری
زبان:
فارسی
صفحات:
267 تا 293
لینک کوتاه:
magiran.com/p2659439
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!