عوامل موثر بر ادراک جوامع روستایی در مورد از بین رفتن تنوع زیستی در منطقه حفاظت شده سرخ آباد، استان زنجان

علی رغم اینکه تنوع زیستی خدمات مختلفی را برای جوامع انسانی فراهم نموده و نیازهای انسان ها را برآورده کرده است، اقدامات انسانی، باعث کاهش تنوع زیستی و خدمات اکوسیستم شده است. تعیین مناطق حفاظت شده یک راهبردی برای مدیریت بحران های محیط زیستی و جلوگیری از نابودی تنوع زیستی است ، ولی این مناطق نیز مورد تهدید هستند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل موثر بر ادراک جوامع روستایی در مورد از بین رفتن تنوع زیستی منطقه حفاظت شده سرخ آباد، استان زنجان با استفاده از روش شناسی کمی (توصیفی-همبستگی) صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش، خانوارهای روستایی وابسته به منطقه حفاظت شده (5095=N)، که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه ای برابر با 250 نفر محاسبه و از طریق روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسشنامه ساختار یافته ای که روایی محتوایی و ظاهری آن از طریق پانلی از استادان و کارشناسان صاحب نظر در این زمینه مورد تایید واقع شد و پایایی آن از طریق محاسبه آلفای کرونباخ تایید شده بود، جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد متغیرهای مشارکت جامعه محلی، شرایط مداخله گری، محرک های انسانی مربوط به جوامع محلی، شرایط زمینه ای (ضعف معیشتی جامعه محلی)، شرایط زمینه ای (انگیزه کم و شناخت ضعیف جامعه محلی برای حفاظت و مدیریت تنوع زیستی)، نگرش در خصوص حفاظت از تنوع زیستی، دانش درخصوص وضعیت تخریب تنوع زیستی، دانش درخصوص چالش های تنوع زیستی و دانش در خصوص خدمات اکوسیستمی بر ادراک از بین رفتن تنوع زیستی اثرگذار هستند و 68 درصد از واریانس متغیر ادراک از بین رفتن تنوع زیستی را تبیین کردند. بنابراین، ضروری است تصمیم گیرندگان و سیاستگذاران این حوزه، عوامل مرتبط و موثر در کاهش از بین رفتن تنوع زیستی را به منظور حفاظت و احیای اکوسیستم ها و گونه های مناطق حفاظت شده مورد توجه قرار دهند و اقدامات مناسب جهت حفاظت و مدیریت پایدار تنوع زیستی اتخاذ کنند.