رویا و کارکرد آن در حکمت متعالیه

یکی از حالات انسان خواب است که به تعبیر روایات برادر مرگ است. نیز تقریبا یک سوم عمر وی را تشکیل می دهد. نفس ناطقه که ذاتا مجرد است هنگام خواب از شواغل حسی فارغ شده و با جواهر روحانی مواجه می شود و صور و معانی کلی وجزیی را دریافت می کند؛ ممکن است آنها را تا هنگام بیداری فراموش کند که بحثی نیست اما اگر آنها را بدون دخل و تصرف قوه متخیله تا هنگام بیداری حفظ کرده و بیاد بیاورد رویای صادقه حاصل می شود و اگر در آنها به مناسبت تشابه یا تقابل تصرف کند آن رویا قابل تعبیر است اما اگر تصرف فراتر از حد و چهارچوب مذکور باشد رویای پریشان شکل می گیرد. برخی کارکردهای نظری و عملی رویا نزد ملاصدرا عبارت است از: تایید و دلیلی بر عقول (فرشتگان) و قیامت، تسهیل سلوک سالک الی الله، باب نبوت و راهنمایی به مصالح برخی عباد. نوشتار حاضر درصدد است به روش توصیفی تحلیلی حقیقت رویا و اقسام آن و نیز کارکرد هر قسم را از دیدگاه ملاصدرا بررسی کند.