معرفی ویروس های بیماری زای برنج در ایران و راهکارهای کنترل آن ها

ویروس ها از عوامل مهم بیماری زا دربرنج هستند. کنترل آن ها مستلزم شناخت کامل این عوامل است. در ایران برخی از ویروس های برنج مانند موزاییک ایرانی ذرت، کوتولگی گال سیاه برنج و جیالوم برنج تاکنون شناخته شده اند، ولی از اهمیت ویروس های دیگری که ممکن است برنج را آلوده کنند اطلاعی در دست نیست. اطلاعات کافی در مورد این سه ویروس و ویروس های بومی ایران که احتمال آلوده کردن برنج را دارند وجود دارد. از نظر علایم شناسی، ویروس موزاییک ایرانی ذرت با ظهور نقاط و خطوط موازی کلروتیک و قهوه ای روی رگبرگ های برگ و غلاف، ویروس کوتولگی گال سیاه برنج به صورت گال های ریز قهوه ای روی رگبرگ ها و جیالوم به صورت زردی و نارنجی شدن برگ که از نوک برگ شروع می شود، شناخته می شوند. دو ویروس اول با زنجرک و ویروس جیالوم برنج با شته ها منتقل می شوند. رابطه این ویروس ها با ناقلین خود پایا است. آگاهی از نحوه ی زمستان گذرانی و بقای ویروس در طبیعت، شناخت میزبان های غیر زراعی، به عنوان میزبان ویروس و پناهگاه ناقلین در مدیریت بیماری نقش اساسی دارد. این ویروس ها در نبود برنج در طول زمستان روی علف های هرز و در بدن ناقل می مانند و در بهار توسط ناقلین به برنج منتقل می شوند. بر این اساس کنترل ناقل، نقش اصلی را در مدیریت بیماری دارد. تاخیر در کشت برنج، ضد عفونی بذر با سموم حشره کش سیستمیک، حذف علف های هرز میزبان و استفاده از ارقام مقاوم موثرترین روش های مدیریت این بیماری ها است.