بررسی تطبیقی شادی از منظر ابن عربی و سلیگمن

مفهوم شادی، ازجمله مفاهیمی است که از دیرباز در سنت های گوناگون شرقی و غربی و ازجمله در جریان های معنویت گرای نوظهور به خصوص روان شناسی مثبت گرای سلیگمن بازتابی گسترده داشته است. این مفهوم که در قرآن و احادیث نیز بارها مورد اشاره و تاکید قرار گرفته است در عرفان ابن عربی نیز در قالب کلماتی همچون: سرور، فرح، وجد، بهجت، بسط، لذت، شوق و رضایت مورد توجه بوده و به معنای خوشی و لذت قلبی ناشی از معرفت و قرب به حق مراد شده است. ابن عربی در آثار خویش، یکی از اوصاف عالمان حقیقی را فرح مداوم و سرور پیوسته می داند. سلیگمن، شادی را عامل سلامت روان و از نتایج مطلوب روان شناسی مثبت گرا می شناسد و بر این باور است که تجارب حاوی هیجانات مثبت، باعث کاهش هیجانات منفی همچون: افسردگی، ناامیدی و بدبینی و موجب افزایش قابلیت ها و فضیلت های روانی شوند. روش کار، استخراج ویژگی های مفهوم سرور از آثار ابن عربی و مفهوم «happiness» از آثار سلیگمن و سپس مقایسه آنها با یکدیگر بوده است. میان این دو دیدگاه، شباهت هایی ازجمله: درون گرایی، اصلاح نگرش به ساحت زندگی و توجه به پرورش فضایل اخلاقی و منش های آرامش بخش دیده می شوند؛ اما تفاوت هایی نیز میان آنها وجود دارند، ازجمله: این که ابن عربی شادی پایدار را برآمده از امر باطنی، معنوی و الهی دانسته آن را نتیجه کسب فضایل اخلاقی و تشبه به صفات الهی و سلوک معنوی و معرفت و قرب به حق می داند، درحالی که موضوع شادی در اندیشه سلیگمن امری روان شناختی بوده و کارکرد رفتارگرایانه دارد.