تعیین حداقل تعداد نمونه خاک در پژوهش های روابط خاک و گیاه (پژوهش موردی رویشگاه علف شور (.Salsola spp) در سه منطقه خشک ایران)

با مروری بر پژوهش های انجام شده در روابط خاک و گیاه در اکوسیستم های مرتعی و بیابانی کشور، به نظر می رسد تعداد نمونه خاک بر اساس مبنای علمی تعیین نمی شود. پژوهش حاضر با هدف کاربرد روش اندازه اثر و آنالیز توان در تعیین تعداد نمونه خاک در سه تیپ گیاهی واقع در رویشگاه علف شور (.Salsola spp) در سه منطقه خشک شهرستان های شهریار، زیرکوه و زابل انجام شد و به ترتیب تعداد 15، 10 و 5 نمونه خاک در هر تیپ گیاهی برداشت شد. برخی از ویژگی های خاک شامل رسانایی الکتریکی، درصد شن، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل (CCE) و رطوبت اشباع در آزمایشگاه تعیین شد. تعداد نمونه لازم، پس از نمونه برداری اولیه براساس اندازه اثر محاسباتی (f) و توان 80 درصد (0/80=Power) و پیش از نمونه برداری براساس اندازه اثر متوسط (0/25:f) و توان 60 درصد (0/60=Power) برآورد شد. نتایج نشان داد توان آزمون تجزیه واریانس در سه سایت مورد بررسی به طور میانگین به ترتیب برابر 88، 56 و 38 درصد بوده است. به منظور تعیین حداقل تعداد نمونه لازم، برای رسیدن به توان 80 درصد، برای زابل و زیرکوه حداقل 20 نمونه و برای شهریار حداقل 12 نمونه خاک لازم است. اگر هیچ گونه دانسته های پیشین از ویژگی های خاک وجود نداشته باشد، برای مقایسه آماری 3 تیپ گیاهی با اندازه اثر متوسط و سطح معنی داری 0/05، می بایست بیش تر از 50 نمونه خاک از هر تیپ گیاهی برداشت شود که به توان 80 درصد برسد.